Bilim insanları, Grönland’ın büyük buz tabakasının rekor miktarda erimiş olabileceği konusunda uyardı.
Grönland, sadece bu yıl boyunca, ortalama küresel deniz seviyesini bir milimetreden daha fazla yükseltecek kadar buz kaybetti.
Araştırmacılar, aşırı derecede şaşırdıklarını ve kıyı şehirlerinin geleceği için erimenin korkutucu düzeyde hızlandığını söylüyorlar.
BBC editörlerinden David Shukman, “Güney Grönland’daki bir buzulun, 2004’te en son filme aldığımdan bu yana 100 metre kadar inceldiği”ni söyledi .
Grönland niçin önemli?
Esasen Görenland buz tabakası İngiltere’nin yedi katı büyüklüğünde ve yer yer 2-3 km kalınlığında. Buradaki buzullar o kadar su depolar ki, eğer erirse, dünyadaki deniz seviyelerini 7 metreye kadar yükseltebilir.
Hiç kimse erimenin yüzlerce, hatta binlerce yıl boyunca devam edebileceğini, ancak önümüzdeki yıllardaki erime oranındaki küçük bir artışın dahi, alçak bölgelerde yaşayan milyonlarca insanı tehdit edebileceğini öngörmüyor.
Bangladeş, Florida ve Doğu İngiltere, yüzyıl boyunca deniz seviyesindeki artışlara karşı özellikle savunmasız olduğu bilinen birçok alan arasında.
Ve Grönland adası, Atlantik’in kuzeyinden Kuzey Kutbu’na uzanmasına karşın kaderi, gelecekteki sellerin ciddiyeti için önemli etkilere sahiptir ve hatta kıyı şeritlerini değiştirebilir ve insanları iç kesimlere gitmeye zorlayabilir.
Buz tabakasını inceleyen bilim insanlarından biri olan Danimarka ve Grönland’daki Jeolojik Araştırmalar Ofisi (GEUS)’nden Dr. Jason Box, potansiyel tehlikelerden habersiz olduklarını ve kıyı planlamacılarının “kendilerini desteklemesi” gerektiğini söyledi. Dr. Jason Box buzulların erimesine ilişkin,
“Şimdi sonuçların daha fazlasını anlamaya başladığımdan beri, aslında bu beni geceleri uyanık tutuyor çünkü dünyanın dört bir yanındaki yerlerin ve tarımsal alanların deniz seviyesinin yükselmesinden etkilenmesinin önemini anlıyorum” dedi.
Grönland’daki erime ne boyutta?
Buz tabakası yakın zamana kadar genellikle bir denge durumundaydı. Kışın düşen kar miktarı yaz aylarında eriyen buz miktarına eşitti.
Aslında geçen buzda bir kazanım vardı, ancak bu nispeten alışılmadıktı. Son 30 yılda, Grönland’daki daha fazla buz erimeye meyilliydi. Öte yandan Grönland diğer yerlerin tamamına göre küresel ısınmadan iki kat daha fazla etkileniyor. Grönland’da beş gün de 58 milyon ton buzul eriyor.
Ya, yüzeyde eriyen buzullar, suyun sel şeklinde aşağı doğru akmasına neden olur ve denizlerin etrafını sarar ya da büyük buz kütleleri kenarlarındaki çatlaklardan kırılır, buz parçaları gibi süzülür uzaklaşır ve kademeli olarak eriyerek kaybolur.
Son yıllarda yüzlerce milyar ton buzun kaybolduğunu görüldü ve 362 milyar tonluk bir buzul erimesinin okyanus seviyesinde ortalama bir milimetre deniz seviyesini artırmaktadır.
Bu kulağa pek hoş gelmiyor ama 2012’de Grönland’ın kaybı yaklaşık 450 milyar tonu buldu ve bu yılki erime, aynı seviyeye ulaştı ve hatta biraz geçti. Bu yıl ki erime için bazı araştırmacılar deniz seviyelerini 2 mm’ye kadar yükseltebileceğini öne sürüyorlar.
Ayrıca araştırmacılar, “Antarktika’daki buzun erimesine ve ısınırken genişleyen suyun etkisini de hesaba katmanız gerekir. Bunların hepsi okyanus seviyesini yükseltir” diye belirtiyor.
