Taliban lideri Molla Baradar (ortada)
ABD’nin Mayıs ayı itibarıyla asker çekmeye başlamasının ardından Afganistan’daki tüm kilit kentleri ele geçiren Taliban, başkent Kabil’e de dün giriş yaptı. Başkenti de ele geçiren Taliban, Cumhurbaşkanlığı Sarayı’na girdi. Taliban, geçici hükümet seçeneğini reddederek Afganistan İslam Emirliği ilan etmeyi planladığını açıkladı.
Taliban ayrıca kadınların eğitimine, ancak burka veya benzeri giyim tarzını kullanmaları halinde ‘izin’ verileceğini belirtti. Taliban, ülkede çatışmaların sona erdiğini ve savaşın bittiğini açıkladı. Taliban’ın politbüro sözcüsü Muhammed Naim, El Cezire televizyonuna yaptığı açıklamada, “Bugün Afgan halkı ve mücahitler için büyük bir gün. 20 yıllık emeklerinin ve gösterdikleri fedakarlıkların meyvesini aldılar. Allah’a şükür ülkede savaş sona erdi” dedi.
DW Türkçe’nin aktardığı üzere ‘ülkenin ne tür bir rejimle yönetileceğinin’ kısa süre içinde açıklanacağını duyuran Naim, Taliban’ın izolasyon içinde yaşamak istemediğini belirterek uluslararası topluma diyalog çağrısı yaptı. Tüm taraflarla barıştan yana olduklarını vurgulayan Naim, uluslararası topumun endişelerini diyalog yoluyla çözmek istediklerini belirterek “tüm ülke ve kuruluşlardan bütün sorunların çözümü için bizimle masaya oturmalarını istiyoruz” dedi.
Naim içişlerine karışmamaya yönelik karşılıklılık ilkesine dayalı bir uluslararası politika izleyeceklerini belirterek “Başkalarının işlerine karışmayacağız ve kendi işlerimize müdahaleye de izin vermeyeceğiz… Yabancı güçlerin Afganistan’daki başarısız deneyimlerini bir kez daha tekrarlamayacaklarını düşünüyoruz” dedi.
Öte yandan Taliban’ın ilerleyişi ile birlikte ülkeden kaçmak isteyen halk, Kabil Havaalanı’na akın etti. BBC’ye konuşan bir görgü tanığı, insanların binebilmek umuduyla “bir uçaktan diğerine koştuklarını” ve “neredeyse izdiham yaşandığını” söyledi. Görgü tanığı, üst düzey yetkililere biletleri olmasa bile öncelik tanındığı iddialarını da dile getirdi. ABD başta olmak üzere Fransa, Almanya ve Hollanda’nın da aralarında bulunduğu bazı AB ülkelerinin kendi vatandaşlarını tahliye etmeye çalışıyor.
ABD Dışişleri ve Savunma bakanlıklarından yapılan ortak açıklamada, Kabil’deki tahliye çalışmalarına yardım için gelecek 48 saat içerisinde ülkeye 1000 asker daha gönderileceği ve havaalanındaki hava trafiği kontrolünün devralınacağı kaydedildi. Açıklamaya göre, Amerikan vatandaşları ve ABD için çalışan Afgan vatandaşları sivil ve askeri uçaklarla tahliye ediliyor.
ABD’ye Tepki
ABD askerlerinin hava trafiğinin kontrolünü üstlenmesi öncesinde yüzlerce Afgan sivil, kalkacak son yolcu uçaklarına yetişebilmek için Pazar günü otobanlarda kuyruk oluşturdu. Diplomatik personelin tahliyesi için sivil havacılığı durduran Amerikalılara yoğun tepki oluştu. Pakistan’a kaçmaya çalışan insan hakları aktivisti Rahşanda Celali “Nasıl olur da havaalanında Afganlara kendi koşullarını dikte edebilirler? Bu bizim havaalanımız. Ama diplomatlar tahliye edilirken biz burada tam belirsizlik içinde beklemek zorundayız” tepkisini gösterdi.
Pek çok Afgan, Taliban’ın 1996-2001 yılları arasındaki iktidarında uyguladığı sert kurallara geri dönülmesinden korkuyor. O dönemde şeriat kurallarıyla yönetilen ülkede kadınların çalışmasına izin verilmiyordu. Recm, kırbaçlama ve asarak idam gibi cezalar da yürürlükteydi.
Ayrıca gece yarısı, Kabil’deki ABD Büyükelçiliği’nde asılı olan Amerikan bayrağı indirildi. Tahliye çalışmaları sürerken, diğer yandan şehrin diğer bölgelerinde aralıklı olarak çatışmalar sürüyor.
Taliban: Türkiye’yi düşman değil, müttefik olarak görüyoruz
Taliban’ın en önemli isimlerinden ve eski lider Muhammed Ömer’in oğlu olan Molla Muhammed Yakup “Türkiye’yi bir düşman olarak değil müttefik olarak görüyoruz” dedi. Independent Türkçe’den Emir Ekşioğlu’na konuşan Yakup, “Kabil çok kısa süre içerisinde kontrolümüze geçecek. Afganistan İslam Emirliği’nin zaferini tüm dünya kabul etmeli. Bizi tanıyan ülkelerle yakın ilişkiler kurmaya hazırız” dedi. Yakup, “Türkiye, yakın ilişkiler kurmak istediğimiz bir ülke” deyip ekledi: “Erdoğan’dan bize karşı saygılı olmasını arzuluyoruz. Türkiye, birçok Afgan’ı barındıran ve yakın ilişkiler kurmak istediğimiz bir ülke. Türkiye’yi bir düşman olarak değil müttefik olarak görüyoruz.”
BM bugün toplanacak
Birleşmiş Milletler (BM) Güvenlik Konseyi, Taliban’ın Afganistan’daki yönetimi ele geçirmesinin ardından bugün acil toplanma kararı aldı.
