Pentagon’dan yapılan yazılı açıklamada, “ABD ordusu, Başkan’ın talimatı ile, ABD tarafından yabancı terör örgütü olarak tanınan İran Devrim Muhafızları Ordusu Kudüs Gücü’nün Komutanı Kasım Süleymani’yi öldürerek (bölgedeki) ABD personelini korumak için kararlı ve savunma amaçlı bir adım atmıştır.” ifadeleri kullanıldı.
Irak’ta çevresinde ABD’ye ait askeri tesislerin bulunduğu Bağdat Uluslararası Havaalanı yakınına füze saldırısı düzenlendi. Saldırıda İran Devrim Muhafızları Ordusu’na bağlı Kudüs Gücü Komutanı Kasım Süleymani ve Haşdi Şabi örgütünün Başkan Yardımcısı Ebu Mehdi el-Mühendis öldürüldü. Pentagon’dan yapılan açıklamaya göre, Süleymani’nin yurtdışında yaşayan ABD personeli ve diplomatlarına saldırı hazırlığında olduğunu iddia etti.
Irak devlet televizyonunun haberinde, “Haşdi Şabi basın kaynaklarına göre, İran Devrim Muhafızları Ordusu’na bağlı Kudüs Gücü Komutanı Kasım Süleymani ve Haşdi Şabi Başkan Yardımcısı Ebu Mehdi el-Mühendis, Bağdat’ta havalimanı yolunda araçlarına yönelik saldırıda öldürüldü” ifadelerine yer verildi.
İran devlet televizyonu da Süleymani’nin ölümünü doğruladı. Roketlerin kargo bölümüne isabet ettiği kaydedilirken, burada yaralananların olduğu ve iki aracın da ateş aldığı bilgisi verildi.
Bu arada, Bağdat Havalimanı çevresine yapılan saldırıya ilişkin sosyal medyada bazı görüntüler yayınlandı. Görüntülerde yoldan geçen sivillere ait araçların yandığı anlar yer aldı. Bunun yanı sıra havaalanının yaşanan patlamaların ardından uçuşa kapatıldığı ifade edildi.
Zarif’ten Açıklama
İran Dışişleri Bakanı Cevad Zarif da Kasım Süleymani’nin öldürüldüğünü teyit etti. Zarif, sosyal medya hesabından yaptığı açıklamada şu ifadeleri kullandı:
“ABD’nin IŞİD, El Nusra, El Kaide ve diğerleriyle savaşan en etkili güç olan General Süleymani’yi hedef alan ve suikastla öldüren uluslararası terörizm eylemi, son derece tehlikeli ve aptalca bir gerginliktir.”
ABD Başkanı Donald Trump, saldırının ardından sosyal medyadan ABD bayrağı paylaştı ve fotoğrafı Twitter hesabına sabitledi.
Hamaney Üç Günlük Yas İlan Etti
İran’ın ruhani lideri Ayetullah Ali Hamaney, General Süleymani ve İran Devrim Muhafızları Ordusu Eski Genel Komutanı Muhsin Rızai’nin süikastlerinin ‘ABD ve İsrail’e karşı direniş için motivasyonu ikiye katlayacağını’ söyledi. Hamaney, üç gün yas ilan etti.
Petrol Fiyatları Yükseldi
ABD’nin İranlı komutanlara Irak’ta düzenlediği saldırı sonrası Brent petrolünün varil fiyatı yüzde 4 artarak 69,16 doları gördü.
Trump tehdit etmişti
Irak’taki İran destekli milis güç Haşd-i Şabi’nin doğrudan Kasım Süleymani komutasında hareket ettiği biliniyor. Haşd-i Şabi içindeki en etkili birliklerden Hizbullah Tugayları, Aralık ayı sonunda Amerikan ordusunun Irak’ta kullandığı üslere yönelik saldırı düzenlemiş; bir Amerikalı müteahhit hayatını kaybetmişti.
Bu saldırılara misilleme olarak ABD de, Hizbullah Tugayları’nın Suriye ve Irak’taki üslerine yönelik hava saldırısı düzenlemiş; en az 25 savaşçı ölmüştü.
Hizbullah Tugayları Komutanı Ebu Mehdi El Mühendis, Irak’taki ABD güçlerine yanıtlarının çok sert olacağı uyarısında bulunmuştu. İran da ABD saldırılarını “terörizmin açık örneği” olarak nitelendirmişti.
Ardından ABD’nin Bağdat’taki Büyükelçiliği önünde, milis güçlerin öncülüğünde protesto gösterileri başladı ve büyükelçilik binası ateşe verildi. ABD, bölgeye koruma için 750 asker göndereceğini duyurdu.
Büyükelçiliğin önünde, ABD bayraklarının yakıldığı protestolar sırasında ABD Başkanı Trump sosyal medyadan, “İran bizim binalarımızda kaybedilen hayatlar ve verilen zarardan sorumlu tutulacak. ÇOK BÜYÜK bir bedel ödeyecekler. Bu bir uyarı değil, bu bir tehdit” ifadelerini kullanmıştı.
Ne Anlama Geliyor?
Kasım Süleymani, ABD ile birlikte İran’ın bölgedeki en büyük rakipleri Suudi Arabistan ve Birleşik Arap Emirlikleri’nin de bölgedeki milis güçlere destek vermekle suçladığı, İran’ın ülke dışındaki operasyonlarından sorumlu komutanı.
1998’de Kudüs Gücü’nün komutanı olan Süleymani, Lübnan’da Hizbullah’la, Suriye’de Baas yönetimiyle ve Irak’taki Şii silahlı gruplarla İran’ın ilişkilerini daha da yakınlaştırmada önemli rol oynadı. İsrail ve bazı Arap ülkelerinin istihbaratları tarafından defalarca suikast girişiminde bulunulduğu ve her seferinde bu girişimlerin engellendiği belirtiliyor.
Kudüs Gücü, ABD’nin “yabancı terör örgütleri” listesinde.
İran ordusunun en önemli yöneticilerinden, üst düzey komutanlarından birinin ABD tarafından öldürülmesi, İran ve ABD arasındaki gerilimin çok daha ciddi boyutlara ulaşabileceğini gösteriyor.
Süleymani’yle birlikte öldürüldüğü iddia edilen El Mühendis de, Amiri’den sonra Irak’taki Haşd-i Şabi güçlerinin ikinci önemli komutanıydı. Hizbullah Tugayları’nın komutanı olan El Mühendis, yaklaşık bir yıl önce verdiği bir röportajda Kasım Süleymani’yle ilişkisi için “bir askerin komutanına olan bağlılığı gibi” demişti.
ABD, 8 Nisan 2019’da Haşd-i Şabi’yi “terör örgütü” olarak kabul ettiğini açıklamıştı.
Orta Doğu uzmanları, Twitter üzerinden operasyonun önemini ve olası sonuçlarını değerlendirdi. Washington merkezli Orta Doğu Enstitüsü Direktörü Charles Lister, “Süleymani’nin öldürülmesinin sonuçlarını tahmin etmek zor, bu Orta Doğu’da son yılların en büyük haberi.” dedi, ABD’nin yakında Suriye ve Irak’tan tamamen çekilebileceğini yazdı.
Global Politikalar Merkezi’nin Devlet Dışı Aktörler Programı Direktörü Hassan Hassan da, “İran, ABD’nin vereceği olası yanıt konusunda fazla rahat davrandı” diyerek, İran’ın son haftalardaki eylemlerini sıraladı:
“ABD’nin insansız hava aracını düşürdü-Suudi Arabistan’ın petrol tesislerine saldırdı. Amerikan üssüne saldırıp bir Amerikalı müteahhiti öldürdü. ABD büyükelçiliğine saldırı organize etti. Tüm bunların ardından Süleymani yenilmez olduğunu düşünerek rahatça ortada dolanmaya devam etti.”
