İran’da 22 yaşındaki Jina Mahsa Amini’nin “başörtüsü kurallarına uymadığı” gerekçesiyle gözaltına alınmasının ardından hayatını kaybetmesi üzerine başlayan protestolar, yaklaşık 3 aydır bazı bölgelerde devam ediyor. Bu kapsamda, gösterilerle ilgili yargılamalarda şu ana kadar 11 kişi idama mahkum edilirken, bir göstericinin cezası infaz edildi.
Ülkede 84 gündür devam eden ve ülkenin tamamına yayılan gösteriler, 2009’daki tartışmalı cumhurbaşkanlığı seçimlerinden sonra çıkan olaylardan bu yana en etkili gösteriler olmasının yanı sıra ülkede düzenlenen en uzun yönetim karşıtı protestolardan sayılıyor.
Gösterilerin özellikle ülkenin batısındaki Kürdistan, kuzeybatısındaki Batı Azerbaycan ve güneydoğuda da Sünnilerin yoğun olduğu Sistan-Beluçistan’da daha yoğun düzenlendiği görülüyor.
Protestolarda gözaltına alınan veya tutuklananlarla idam cezasına çarptırılanların hangi etnik veya mezhep grubundan olduğuna dair ise net bir bilgi yok. Bununla birlikte şu ana kadar idama mahkum edilen 11 göstericiden 6’sının başkent Tahran’daki olaylarla ilgili tutuklandığı bilgisi paylaşıldı.
Norveç merkezli İran İnsan Hakları Kurumu (IHR) yayımladığı son raporda, Jina Mahsa Amini’nin ölümü sonrasında başlayan sokak gösterilerinde devlet güçlerinin saldırıları sonucu 458 protestocunun hayatını kaybettiğini bildirdi. (The Independent)
