Öncelikle “bir devrimci neden yazmak zorundadır” sorusuyla başlamakta fayda var. Yazı yazmak, okumak kadar gereklidir. Sadece okuyan; not almayan, yorumlamayan yeterince sorgulamıyor demektir. Çünkü yazı yazmak sorgulamak, düşünmek, tartışmak ve yorumlamaktır. Zaten sistem tarafından apolitik bir toplum içinde yetişmek zorunda bırakıldığımız için okumak gibi yazmak da yani yorumlamak ve bunu yazıya dökmek de, devrimcileşen yaşamımızda öğrenmemiz gerekenlerdendir. Ülkemizdeki siyasi ve politik olayları, gelişmeleri takip etmek, okumak ve bunları değerlendirerek politik bir hat izleyebilmek için yazmak gerekir. Analiz yapmak için tek başına okumak yeterli değildir, bunları yazıya dökerek çözüm üretmek de önemlidir.
“Teknik dışında ortak yanımız yok”
“Gazeteciliği işçi ve emekçilerin kurtuluş mücadelesinin önemli bir bileşeni olarak görüyoruz. Gazeteciliğe; devrimci bir yorum kazandırarak, devrimci gazetecilik yapıyoruz. Gazetecilik mesleğinin tüm öğelerini içinde barındıran ve onu da aşan bu kavramın sınırlarının çok geniş olduğu açık. Kendimizi geliştirebileceğimiz, derdimizi geniş kitlelere daha sistematik olarak anlatabileceğimiz ve sınıf mücadelesinin birçok sorununa doğrudan müdahil olabileceğimiz bir alanı tarif ediyoruz.”
Özgür Gelecek gazetesinden yaptığımız bu alıntı gazetemize biçtiğimiz misyonu anlama açısından yol göstericidir.
“Neyi yazarım?”, “En iyi nasıl yazarım?” sorularına yanıt olabilmek için haber yazma teknikleri üzerinde de duralım. Bizler devrimci gazetecilik faaliyetinde bulunurken neyi yani haberi veya olayı nasıl seçeriz, nasıl haber haline getiririz?
Bizler burjuva-feodal basının yazdığı gibi haber yazmayız. Seçtiğimiz haberler işçinin, emekçinin, yoksul halkımızın sorunları ve bunlar etrafında gelişen mücadeleyi gündeme getirmelidir. Üzerinde politika yapılacak, devleti ve mekanizmalarını, egemenleri ve uşaklarını teşhir edebilmek ve örgütlenme yoluyla ortak bir mücadele hattı için doğru eylemler, olaylar seçmeliyiz. Görüldüğü gibi haber yazma teknikleri dışında burjuva-feodal basınla hiçbir ortak yanımız yoktur. Çünkü temsil ettiğimiz sınıflar farklıdır, amaçlar farklıdır.
“Fotoğrafta bakış açısı olmalıdır”
Peki, iyi bir haberi nasıl yazarız onun üzerinde duralım.
Ters piramit kuralı: En eski tekniktir ve kısaca olayın en önemli kısmından daha az önemliye doğru verilmesidir. Yani kurgu, olayı önem sırasına göre vermektir. Ters piramidin kullanılması, okumada kolaylık sağlar. Son anda yapılan değişiklere daha müsaittir. Haber girişinde, 5N/1K kuralı işletilerek ağırlık verilen nokta işlenir. İlk bölümde bize ait olan ve üzerinde durmak istediğimiz kısımla ilgili yorum cümlesi olabilir. Bunu her zaman yapmayız. Çünkü bazen sadece olayı aktarmak olur amacımız. (5N 1K kuralı; yani “Ne, Nerede, Nasıl, Ne Zaman, Neden, Kim” gibi olayı aktarmakta ve anlaşılır kılmada kolaylık sağlayan soruların cevaplanması yöntemidir.)
Haber yazılırken içeriği, girişi kadar başlığı da önemlidir. Başlıksız haber eksiktir. Yaratıcı, çarpıcı, vurgulayıcı ve aynı zamanda habere dair ipucu veren bir başlık haberi daha fazla okunur kılmaktadır. Özellikle takvimsel günlerdeki eylemlerde hem haber hem de başlıkta tekrara düşmekteyiz.
Bu konuda daha yaratıcı olmaya ihtiyacımız var.
Diğer teknikler hakkında da kısaca bilgi verelim: Düz piramit tekniği: Ters piramit tekniğinin aksine ayrıntıdan başlanarak, haberin en önemli unsurlarının sonda verilmesi yöntemidir. Bu teknik, olay çok önemli değilse, güncelliğini yitirmiyorsa, okurun zamanı yeterliyse, haberin yayımlanacağı alan ve süreye ilişkin bir sınırlama yoksa kullanılır.
Dörtgen tekniği: Haber üst üste dikdörtgen bloklar halinde düşünülebilir. Bilgi içeren haber girişinden sonra haberin ayrıntıları önemi azalan bir sıra halinde eş değer paragraflar içinde haber gövdesinde yer alır.
Konu, açıklayıcı nitelik taşıyan eşit değerdeki paragraflar halinde anlatılır. Kimi zaman da haber gövdesinde olayın geçmişine ilişkin bilgi ve fikirler verilir.
Haber yazılıp bitirildikten sonra birkaç kez okunması, özellikle noktalama işaretlerini yerinde kullanmak ve yazım yanlışlarını düzeltmek açısından bize yardımcı olur. Son düzenlemeleri yaptıktan sonra haberin önemli bir unsuru olarak haberi destekleyen, doğrulayan, güçlü kılan ve görsellik katan, okunurluğunu artıran fotoğrafa gelir sıra. Fotoğraf haberin tamamlayıcı unsurudur.
Tıpkı haberde olduğu gibi fotoğrafta da bir kurgu yapılmalıdır. Yani neyi ön plana çıkaracağını düşünmeli, dikkat çekmek istediğimiz noktayı ön plana getirecek şekilde fotoğraf çekmeliyiz. Bazen sadece fotoğraflara bakarak olayı anlatabilmelidir.
Fotoğrafta bir bakış açısı olmalıdır. Farklı, hareketli değişik açıdan olayı ele almış fotoğraflar her zaman haberin etki gücünü artırır. (Bir ÖG okuru)
