Bağlar Belediyesi ve meclis üyeleri, 3 semt pazarının dernek başkanları ile gerçekleştirdikleri toplantıda Jiyan Semt Pazarı’na erkeklerin yerleştirilmesi konusunda uzlaştı. Pazarda çalışan kadınlar ise erkeklerin gelmesini istemediklerini söyledi.
Barış ve Demokrasi Partisi (BDP)’nin kazandığı Diyarbakır Büyükşehir Belediyesi 2013 yılında, şiddete maruz kalmış, geçimlerini sağlayamayan kadınlar için Jiyan Semt Pazarı projesini hayata geçirdi.
Proje sayesinde 258 kadın için istihdam alanı oluştu. 8 yıldır kadınlar tarafından yönetilen pazara, zaman zaman erkek pazarcılar yerleştirilmek istense de, kadın emekçilerin mücadelesi sonucunda erkekler pazara giremedi.
Son yerel seçimde HDP’nin kazandığı Bağlar Belediyesi’ne kayyım olarak atanan Hüseyin Beyoğlu’nun başkanlığında yapılan bir toplantıda, 400 erkeğin Jiyan Semt Pazarı’na alınması kararlaştırıldı. Toplantıya Bağlar Kadın Pazarcılar Yardımlaşma ve Dayanışma Derneği Başkanı, Bağlar Birinci ve İkinci Semt Pazarı Dernek başkanları ve belediyenin meclis üyeleri katıldı.
Alınan karar belediye meclis toplantısında karara bağlandı. Buna göre kadınların 4 metre olan tezgahı 3 metreye indirildi. Yerlerin belirlenmesi için ise Noter çekilişi yapılması bekleniyor.
Kadın emekçiler ise erkeklerin pazara yerleştirilmesini istemiyor. Diğer taraftan ilçe belediyesine bağlı zabıta ekipleri, Jiyan Semt Pazarı’ndaki kadın esnaflardan yerlerinden edilme tehdidiyle bin 500 TL para topladı.
Zabıta ekipleri, Diyarbakır Bağlar Kadın Pazarcılar Yardımlaşma ve Dayanışma Derneği yöneticileriyle birlikte kadınlardan toplam 204 bine yakın para topladı.
Uzun süre Jiyan pazarında tezgah açan pazarcı Fatma ise, “Elimizden alan kişi belediyede numaralarımızın yarısını onlara verdiler. İtiraz ettik hakkımızı savunduk 4 metreden üç metreye düşürdüler. Yıllardır emek veriyoruz, ben şeker hastasıyım. 6 yıldır orada mücadele ettim” diyerek kadınların uzun süredir verdiği mücadeleyi bize aktardı.
Erkeklerin neden ısrarla bir tane olan kadın pazarına sokulmak istendiğine dair sorumuza Fatma; “Belediyeye sattılar. Erkeklerin başka alanı yok mu? erkeklerin alanı var, şimdi bizim bölgemize yine de giriyorlar. Bu bölge çamur içindeydi, 10 yıl önce bu alanın her yeri inşattı halindeydi. Biz derleyip toparladık orayı. Adam (kayyumu kastederek) gelince belediye sattı diyorlar. Belediye satınca erkekler daha rahat gelebiliyor” şeklinde yaşananları dile getirdi.
“Kayyum yediği para karşılığında pazarımızı erkeklere veriyor”
Yaptığımız görüşmede, “Erkeklerin pazarı olmasına karşın kadınların duruma karşı çıkmasına rağmen erkeklerin pazara getirilmesi hakkında ne düşünüyorsunuz?” şeklinde sorumuza Fatma yıllar emek verdikleri pazarın nasıl erkeklerin alanı haline getirildiğini ifade ederek şöyle konuştu; “Benim anladığıma göre paralarını yediler mecburen sokmak zorundalar. Her bir kişiden bir sürü para alınca bir karşılığının olması gerekiyor. İşte bunun karşılığı ise bizim pazar yerimiz oldu. Anlaşmanın yapılması ile erkeklerin pazara yerleşmesi kesinleşti ancak kura ile kim tam olarak nerede olacak o kısmı için önümüzdeki günlerde yapılacak onun netleşmesi bekleniyor”
Fatma, “Kadınların durumdan etkileneceğini, işlerinin nasıl etkilenecek?” sorumuza ise; “Yani yabancı bir erkek gelince kadın duramaz, kendi alanı, kadın kadına bu bozulmuş olacak, rahat olamaz, kocası olanda var olmayanda var. Olmayan, kendisi mecburen çalışacak. Ancak o da rahat olamaz, erkeklerin biri laf eder, diğeri laf eder, hiç bir kadın erkeklerin içinde oluyor mu?
Dün mesela kura çekildi, daha yerimizi görmedik ama karışık, yanımda yabancı bir erkek, ben nasıl çalışayım, kadınlar yan yana dursaydı en azında ama oda bozulmuş oldu şimdi. Önce öyle söylediler ama, karmakarışık kuranın sonuçlarını pazartesi günü göreceğiz. Kimler yanımızda olacak? Arkadaşlarımız mı yoksa yabancı erkekler mi göreceğiz. O erkeklerin huylarını bilmiyoruz, etmiyoruz. Dengesiz insanlar da olabilir. Tabi bir kadın fiyat sorduğu zaman ya alacaksın ya da arkandan sana laf edecekler, insan pazarlıkta yapamıyor erkeklerle. Ben şahsen gitmişim görmüşüm, gördüm o muameleyi, ya alırım ya da arkamdan ileri geri konuşuyorlar. Öyle yanımızda iş yapacaklar, düşünsenize ne olur Allah bilir” şeklinde cevabı ile kadınların kendi inşa ettikleri alanların nasıl yok edildiğini ve kadın yaşam alanlarının kadınlar açısından nasıl önemli olduğunu bir kez daha dile getirdi.
“Çok mücadele ettik ama olmadı, işler torpille oluyor”
Amed’te tek olan yaklaşık 8 yıllık Jiyan Pazarı artık erkeklerin de girdiği bir Pazar haline gelecek. Kadınlar, uzun süre mücadele ettikleri; “Ne yaptık ne ettik her yere başvuru yaptık, hiçbir sonuç alamadık. Birde toplu akrabalara verilmiş, bir aileden 5, 10 kişiye verilmiş kura çekilişinden belli oluyor bu.
Mesela soyadı aynı olan 10 kişiye verilmiş. Normal kurada bir kişiye çıktıysa aynı kişinin akrabalarına verilmez. Ama bazılarına torpil yapılıyor bazılarına da bir şekilde istediği zaman vermiyorlar” sözleri ile kayyumun işleri nasıl yürüttüğüne dair gerçekliği açığa çıkarıyor.
