Oxfam ve Development Finance International (DFI) tarafından hazırlanan 2022 Eşitsizliği Azaltma Taahhütleri Endeksi’ne (EAT Endeksi) göre, 2020’den bu yana devam eden pandemi boyunca hem zengin hem de yoksul ülkelerde ekonomik eşitsizliklerde patlama yaşandı.
Pandeminin ilk 2 yılını kapsayan endekste 161 ülkenin hükümetlerinin incelendi. Bu sürede yoksulluk seviyesi rekor düzeyde yükseldi ve işçiler on yıllardır görülmemiş hızda artan fiyatlarla başa çıkmaya çalıştı. Ülkelerde bu süreçte sağlık, eğitim ve sosyal koruma harcamalarının payı azaltıldı.
En zengin yüzde 1’lik kesimin toplam servetin yüzde 41’ine sahip olduğu ve servet dağılımının en adaletsiz 3 ülkeden biri olan Türkiye ile ilgili ise endekste çarpıcı veriler yer aldı. O veriler şöyle sıralandı:
“•Türkiye endeksin genel sıralamasında 161 ülke içerisinde 74. sırada. OECD ülkeleri arasında ise son sırada yer aldı.
•Son iki yılda Kurumlar ve gelir vergisi oranları arttığı halde bu vergilerin tahsil oranları sırayla yüzde 17 ve yüzde 16’da kaldı. Bu nedenle Türkiye ‘Vergi adaletine yönelik adımlara ilişkin kategoride’ 161 ülke arasında 114’üncü sırada yer aldı.
•Pandemi süresince sağlık ve sosyal koruma alanında adımlar atıldı. Sosyal harcamalar kategorisinde Türkiye hala OECD ülkeleri arasında en alt sıralarda.
•Türkiye sendikal haklar açısından sıralamada en sondaki 10 ülke arasında.
•Asgari ücretin kişi başı gayrisafi yurt içi hasılaya oranı son 2 yılda yüzde 60’tan yüzde 50’ye düştü. Bu ciddi bir gerileme sayıldı.”
