Türk Tabipleri Birliği’nin Covid-19 İzleme Kurulu üyesi, Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi Halk Sağlığı Anabilim Dalı’ndan Prof. Dr. Kayıhan Pala, Sağlık Bakanlığı’nın aldığı kademeli normalleşme adımlarında bilim kurulu üyelerinin etkisini sorgulayarak, “Bilim Kurulunun bu kararların neresinde olduğunu toplum henüz duyabilmiş değil.
Bu kararlar açıklandı ama kararlar ile bakanlığın 3 haftadır peş peşe açıkladığı 100 binde olgu sayıları arasında ciddi tutarsızlıklar var” dedi.
Sağlık Bakanlığı’nın açıkladığı vaka sayılarında Ordu ile Şırnak arasında 130 kat fark olduğuna da dikkati çeken Prof. Pala, “Sağlık Bakanlığı’nın bu ülkenin 81 ili arasında bu kadar yüksek farklılığın nereden kaynaklandığını açıklaması gerekir” dedi.
Covid-19’un İngiltere varyantının ise şu ana kadar 70 ilde saptandığını belirten Prof. Pala, “Her yerin toptan açılması geçen yıl yaşadığımız sıkıntıları tekrar karşımıza getirecek” değerlendirmesini yaptı.
Prof. Pala, KRT TV’nin Şimdiki Zaman programında normalleşme kararları, COVID-19 vaka sayıları ve aşılama çalışmalarıyla ilgili değerlendirmelerde bulundu. Normalleşme kararlarına ilişkin Pala, şunları söyledi:
“Kısıtlamaların bu haliyle sürdürülmesi doğru değildir. Bir süredir sıklıkla vurguladığımız gibi pandeminin yükü emekçilere, esnafa ve 65 yaşın üstündeki yurttaşlarımıza yüklenmişti. Bizim pandemiye yanıt verirken yeni bir takım kararlar alma zorunluğumuz vardı. Kararlar alınırken arkasında bilimsel veriler ve salgın bilimi doğrultusunda hazırlanmış öneriler olmalı. Bu kararlar açıklanırken Bilim Kurulunun bu kararların neresinde olduğunu toplum henüz duyabilmiş değil. Bu kararlar açıklandı ama kararlar ile bakanlığın 3 haftadır peş peşe açıkladığı 100 binde olgu sayıları arasında ciddi tutarsızlıklar var.”
“Ordu ile Şırnak arasında 130 kat fark var”
Sağlık Bakanlığı’nın 3 haftadır açıkladığı illere göre her 100 bin kişide haftalık vaka sayılarını yorumlayan Pala, “Dün açıklanan veri setine baktığımızda, 22-28 Şubat tarihlerini içermesi gerekirken 20-26 Şubat tarihlerini içeren bir 7 haftalık raporla karşılaştık. 20-21 Şubat tarihleri bir önceki raporda da kapsanıyordu” dedi. En son açıklanan 3. haftalık 100 bin kişi başına düşen olgu sayılarına dikkat çeken Prof. Dr. Kayıhan Pala, şu değerlendirmeyi yaptı:
“Ordu ile Şırnak arasında 130 kat fark var. 7 günde görülen 100 bin kişiye düşen yeni olgu sayısı Ordu’da 300 civarında. Şırnak’ta 2,2 civarında. Sağlık Bakanlığı’nın bu ülkenin 81 ili arasında bu kadar yüksek farklılığın nereden kaynaklandığını açıklaması gerekir ki biz daha sonra, bizim risk haritamız diye belirlediği renklendirilmiş illere göre riskleri veriler ışığında değerlendirebilelim. Şu anda bunu değerlendirmekten uzağız. Çünkü tek başına 100 bin kişi üzerine açıklanan olgu sayıları süreci açıklamaya yetmez.”
“Pozitiflik oranı yüzde 8’ler civarında”
4 tane daha verinin açıklanması gerektiğini belirten Pala, bunları şöyle açıkladı:
“Bu illerde bin kişi başına günde kaç test yapılıyor? Gerçekten Şırnak’taki olgu sayısının azlığı, test sayısı Ordu’da yapıldığı kadar olduğu için mi yoksa test yapılamadığı için mi bunu bilmiyoruz. Ayrıca illere göre testlerdeki pozitiflik oranlarını bilmemiz gerekir. Dünyada kabul edilen resmi konsept, eğer 100 testten 3’ten fazlasında sizin pozitiflik oranınız varsa salgın kontrol altında değil demektir. Türkiye yüzde 8’ler civarında şu anda. Biz illere göre hastalığı geçirip antikor geliştirenlerin oranlarını da bilmiyoruz. Örneğin Şırnak’ta böyle bir durum mu var?
Son 6 aydır hastalık çok yüksek oranda geçirildiği için oradaki insanlar yüksek oranda antikora sahip oldukları için mi böyle bir durum var bunu bilmiyoruz.
Son olarak endişe verici 3 varyantın (İngiltere, Güney Afrika, Brezilya’da saptanan varyantlar) illere göre dağılımlarını bilmiyoruz. Bunları bilmeden bakanlığın, verilerle örtüşmeyen renklendirilmiş risk haritası tartışmaya tartışmaya açıktır. Bilimsel parametreler ortaya çıkarılmadan tek başına bakanlığın tutarsız verileri üzerinden tek başına bir bilimsel değerlendirme yapmak mümkün görünmüyor.”
“Vakalarda artış eğilimi başlamış görünüyor”
Dün açıklanan yeni vaka sayılarındaki artışı da değerlendiren Pala, “Demek ki yeni vakalar düne kıyaslandığında şu anda yeni uygulamaya girmiş olmasına rağmen vakalarda artış eğilimi başlamış görünüyor” dedi.
“Varyant 70 ilde saptandı”
Türkiye’de görülen COVID-19 varyantıyla ilgili Pala, “Şu ana kadarki resmi açıklamalar İngiliz varyantının 70 ilde saptandığına ilişkin. Bunların hangi iller olduğunu bilmiyoruz. Bu varyantın iki özelliğini biliyoruz. Kişiden kişiye daha hızlı bulaşıyor. Özellikle 60 yaşın üstünde bulaştığı insanlarda hastalığın daha ağır geçmesine yol açıyor” diye konuştu.
Değişik illerden aldığı bilgileri aktaran Kayıhan Pala, “Genel eğilim hasta sayısında bir kıpırdanma olduğu ve hastaların daha ağır seyrettiğine ilişkin. Bir değişim de çocuklardaki hasta sayısında. Geçen yıla kıyasla bir parça daha fazla çocuk hasta sayısı var” dedi.
“Yanlış bir strateji uygulandı”
Pala, ‘kademeli normalleşmeyle ilgili değerlendirmesini ise şöyle noktaladı:
“Bu açıklanan kararların adına normalleşme demiyorum. Çünkü normalleşme dersek sürecin kendisini normalleştirmişiz gibi algılanabilir. Bu doğru bir yaklaşım değildir. Bu sınırlı sayıda bir yeniden açılma girişimidir. Bana sorarsanız yanlış bir strateji uygulanmıştır.
Her yerin toptan açılması geçen yıl yaşadığımız sıkıntıları tekrar karşımıza getirecek. Bu koşullarda önümüzdeki haftalarda özellikle riskin halen sürdüğü yüksek yerlerde olgu sayılarında bir artış beklenebilir.”
