20-28 Mayıs’ta gerçekleşen 72. Dünya Sağlık Meclisi (WHA) sırasında Dünya Sağlık Örgütü (WHO) Uluslararası Hastalık Sınıflandırmasının 11. Revizyonunu (ICD-11) resmi olarak kabul etti. Yeni kabul edilen ICD-11’de trans ve trans kimlikle ilgili kategoriler, Zihinsel ve Davranışsal Bozukluklar bölümünden çıkarıldı. Trans kimliklerin resmi olarak ICD-11 sınıflandırması, onların tamamen hastalık kategorisinden çıktığı anlamına geliyor.
Dünya genelinden birçok örgüt, ortak bir bildiri imzalayıp trans ve gender diverse* kimliklerin patolojize edilmesini tamamen ortadan kaldırmak için birlikte mücadele etmeye çağırıyor.
Yeni versiyonda trans kimlikler ile ilgili olarak cinsel sağlık başlığı altında çocuklukta ve ergenlikte – yetişkinlikte cinsiyet kimliği uyuşmazlığı konuları bulunuyor. Bu yeni düzenlemenin uygulanması zaman alacak olsa da dilin daha da iyileştirilmesi için yapılması gerekenler var.
Birkaç sene önce düzenlenen ICD-10 sınıflandırması sırasında bunu yapabilmek oldukça zor görünse de, LGBTİ+ toplumu kat edilen yoldan oldukça memnun. ICD-11’in yakında başlayacak olan gözden geçirme ve güncelleme sürecinde, LGBTİ+ aktivistleri “cinsiyet uyumsuzluğu” terimini de damgalama ve patolojize etmeye yer vermeyecek başka terimlerle değiştirmek için çalışacaklar. Çocukların cinsiyet uyuşmazlığı (GIC) kategorisini de tamamen kaldırma hedefinde olan aktivistler, trans ve gender diverse çocukların her türlü sağlık hizmetine tam erişimi için ellerinden geleni yapacaklarını belirttiler.
Bunun yanında diğer bir hedef de yasal olarak hastalık kategorisinden çıkarmayı ve trans ve gender diverse kişilerin dünyanın her yerinde sağlık hizmetlerine sorunsuz erişebilmesini sağlayabilmek.
* Gender diverse terimini Türkçe’de tam ve eksiksiz olarak karşılayabilecek bir kavram bulamadığımız için metin içerisinde aynen bırakmayı tercih ettik. Bu ifade, doğduklarında atanan cinsiyetle cinsiyet kimlikleri uyuşmayan, yalnızca erkek/ kadın gibi ikili kavramlarla veya maskülen/ feminen gibi sınırlı cinsiyet dışavurumlarıyla uyuşmayan kişileri kapsayıcı bir şekilde trans ve çeşitli cinsiyet kimliklerinden insanları işaret eder. Kendini üçüncü ve alternatif cinsiyetlerde veya farklı cinsiyetlerle tanımlayanları içerir.
Kaynak: Kaos GL
