Sudan’da başkent Hartum ve çeşitli şehirlerde, 15 Nisan günü ordu ile paramiliter Hızlı Destek Kuvvetleri (HDK) arasında başlayan silahlı çatışmalar devam ediyor. Ordu ile HDK arasında “HDK’nin tamamen orduya katılmasını” öngören askeri güvenlik reformu konusunda son birkaç aydır yaşanan anlaşmazlık, sıcak çatışmaya dönüşmüştü. Birleşmiş Milletler’e göre hava saldırıları, topçu ateşi ve silahlı çatışmaların yaşandığı ülkede üç günde yaklaşık 185 kişi öldü, 1800’den fazla sivil ve asker de yaralandı.
ABD’nin diplomatik konvoyuna saldırı
ABD Dışişleri Bakanı Anthony Blinken pazartesi günü ABD’ye ait bir diplomatik konvoya ateş açıldığını ancak kimsenin saldırıda yaralanmadığını duyurdu.
Öte taraftan Blinken birbiriyle çatışan Sudan Silahlı Kuvvetleri Komutanı General Abdülfettah el-Burhan ve Hızlı Destek Kuvvetleri Komutanı General Muhammed Hamdan Dagalu ile ayrı ayrı görüştü. Dışişleri Bakanlığı’ndan yapılan yazılı açıklamada, “Blinken savaş nedeniyle etkilenenler için insani yardımın ulaştırılmasına, Sudanlı ailelerin yeniden bir araya getirilmesine ve uluslararası toplumun Hartum’daki varlığının güvence altına alınmasına izin vermek için ateşkesin sağlanmasının aciliyetini vurguladı” dendi.
Açıklamada, Bakan’ın iki generalin sivil, diplomatik personel ve insani yardım çalışanlarının güvenliğini ve refahını sağlama sorumluluğunun altını çizdiği kaydedildi.
ABD Dışişleri sözcüsü John Kirby de şu anda Hartum Havalimanı’nın kapatılmasını ve ülkedeki ABD’li personelin tahliye edilmesi planının olmadığını söyledi.
Çatışma nedenleri
Sudan Dışişleri Bakanlığı, Egemenlik Konseyi Başkanı ve Ordu Komutanı Orgeneral Abdulfettah el-Burhan’ın, orduyla çatışan HDK’nin feshedilmesi ve devlete karşı isyancı güç ilan edilmesi kararı aldığını ve bu esasa göre davranılacağını duyurmuştu. HDK Komutanı General Muhammed Hamdan Dagalu ise “uluslararası güçlere müdahale çağrısı yaparak” General Burhan’ı “sivilleri havcadan bombalayan bir radikal İslamcı” diye niteledi. Daha önce Burhan müzakerelere açık olduğunu söylemişti. Taraflar ayrıca pazar günü yaralıların tahliyesi için kısa bir ateşkes yaptı.
Kuzeydoğu Afrika ülkesi Sudan 2019’da, uzun süredir lider olan Ömer El Beşir’in devrildiği bir askeri darbe sonrası askeri yönetim altına girdi. O zamandan beri görevde olan ordu komutanı Burhan ve HDK lideri Dagalu Sudan’da sivil yönetimin nasıl yeniden kurulacağı konusunda anlaşamıyorlar: Dagalu ülkenin seçkinlerine karşı marjinalize edilmiş grupları temsil ettiğini ileri sürüyor, ancak güçleri etnik temizlik yapmakla suçlanıyor. Hem Burhan hem de Dagalu 2021’de beraberce bir askeri darbe yapmıştı. Mısır ve birleşik Arap Emirlikleri’nin taraflar arasında bir ateşkes sağlama çabaları devam ediyor.
