H. Merkezi: Yeni demokrat Kadın’ın da yer aldığı onarlca kadın örgütü Şiddete Son Platformu adıyla, Yargıtay 2. Hukuk Dairesi’nin Başkanı Ömer Uğur Genççan’ın kadınlara süresiz nafaka verilmesini sorun olarak görmesi ve sorunun çözüleceğine dair söylemlerini yayınladıkları yazılı açıklama ile protesto etti.
Şiddete Son Platformu, 100’ü aşkın kadın ve LGBTİ hakları demokratik kitle örgütlerinden oluşuyor.
“İstifa etsin ya da görevinden alınsın”
Platform, açıklamasında, Yargıtay 2. Hukuk Dairesi Başkanı Gençcan istifa etmesini, eğer istifa etmiyor ise derhal görevinden alınmasını talep etti. Platformun açıklamasından öne çıkanlar şöyle:
“* Gençcan’ın açıklamaları, Aile Hukuku’ndan kaynaklı, özellikle de boşanma davalarına bakmakla görevli olan olma sıfatıyla yaptığı açıklamaları, kadınların ulusal ve uluslararası hukuktan doğan kazanılmış haklarını hiçe saymakta ve cinsiyetçi yargı pratiklerini teşvik ediyor.
“* Sayın Gençcan işini gücünü bırakmış, bir kişiye iki kişiye değil binlerce takipçili sosyal medya hesaplarıyla toplantı toplantı gezerek yürürlükteki yasaya karşı bu görüşlerini tüm topluma açıklamakta ve sadece kendi dairesindeki Yargıtay üyelerinin değil tüm hâkimlerin ve tüm yargı mensuplarının etkilenmesine yol açmaktadır.
“* Bunu yaparken de kadınları, kadın emeğini ve kadınların yaşam biçimini hakarete varan sözlerle aşağılayan bir üslup kullanmaktadır. Bu nedenlerle, artık tarafsızlığını yitirmiş bir hâkimin önüne gelecek hiçbir aile hukuku dosyasına bakmaması gerekir.
“Nafaka lüfut değil yasal hak”
“* Gençcan’ın, kadınları hak etmedikleri bir kazancın peşindeymiş gibi gösteren açıklamaları, gerçek olmaktan uzaktır.
“* Yoksulluk nafakası, Medeni Kanun ile tanınan bir haktır. Medeni Kanun’un 175’inci maddesinde düzenlenen yoksulluk nafakasını, boşanma yüzünden yoksulluğa düşecek taraf, diğer taraftan mali gücü oranında süresiz olarak isteyebilir. Maddede cinsiyet belirtilmemektedir, boşanma sırasında iki taraf da nafaka talep edebilmektedir.
“* Yoksulluk nafakasının uygulamada daha çok kadınlara bağlanmasının nedeni, Türkiye’deki toplumsal cinsiyet eşitsizliğinin yarattığı kadın yoksulluğudur. Buna rağmen, birçok boşanma davasında kadınlar şiddetten bir an önce kurtulabilmek amacıyla hakkı ve ihtiyacı olduğu halde nafaka talep edememektedir
“* Kaldı ki, Medeni Kanun’un 176’ıncı maddesi kadına herhangi bir gelir bağlandığında, miras kaldığında, kadın kayıtlı ya da kayıtsız çalışmaya başladığında, medeni nikahlı ya da fiilen başka biriyle yaşamaya başladığında ya otomatik olarak kendiliğinden ya da zaten mahkeme kararıyla kaldırılır.
“* Ayrıca, erkeğin işsiz kalması, iflas etmesi ve benzeri durumlarda kadına bağlanan nafaka indirilebilir ya da kaldırılabilir. Yani bu nafaka, Gençcan’ın kamuoyunda yaratmaya çalıştığı algının aksine her koşulda “ömür boyu” değildir. Bu nedenle yoksulluk nafakasının her koşulda süresiz olduğu iddiası gerçek dışıdır.
“* Kadınlar parasızlıkla “terbiye edilerek” eşitlikten uzak ve şiddet dolu ilişkilere mahkûm edilmeye çalışılmakta, “paragöz” olarak itham edilerek sosyal olarak değersizleştirilmekte ve yoksullukla baş başa bırakılmakta, devamlı “kadınlıkları”, “annelikleri”, “namusları”, “kocalarına yaraşır saygın eşler olup olmadıkları” sorgulanmaktadır.
“* Kadının kanun önünde eşit bir birey olduğu yok sayılmaktadır. Kadınların ev içi ücretsiz emeğini görmezden gelenler ve “yan gelip yattıklarını” iddia edenler, kadınlara yönelik ayrımcılığın ve şiddetin meşrulaşmasından ve artmasından sorumludur.
“* Kadınlar olarak, anayasa ve yasalar önünde eşit haklara sahip bireyler olarak yıllardır verdiğimiz eşitlik ve hak mücadelesinden vazgeçmiyoruz. Bizleri eşitsiz, şiddet dolu ve yoksullukla sınanan bir hayata mahkûm edemeyeceksiniz.”
Gençcan: “Nafakanın süresiz olmasını içime sindiremedim”
Gençcan 16 Şubat 2019 Cumartesi günü Karabük Barosu’nun düzenlediği toplantıda şunları söylemişti:
“Siz erkeklerin 80 senelik kazanılmış hakkını aldınız elinden. Ben hakimim, ben doğruyu söyleyeceğim. Ben vicdanıma göre karar vereceğim. Bayram değil seyran değil, süresize çevirdiler. Şimdi şefkatle bazı bildirileri yayınlayanlar var; ‘Süresiz olduğu doğru değil’. Sanki biz kandırıyoruz! Süresiz olmadığı hal tabii ki var. ‘Adam ölünce alamıyor.’ Tabii ki alamayacaksın.
Rahmetlinin mirasçıları sana mı verecek? Bak gördün mü, süreli işte… ‘Ölünce bitiyor.’ E tabii ki bitecek canım… ‘Yeniden evlenince bitiyor.’ E tabii ki bitecek. Sen elin adamıyla evlen, ben de sana ödemeye devam edeyim… Sen elin adamıyla gayrı meşru yaşa, ben de sana her akşam içki paranı göndereyim… Var mı böyle bir şey? Bunları örnekleyerek ‘Bu sürelidir’ denilir mi ya. Tabii ki bitecek bu haller.
Bu hale düşmezse, kocan ölmezse, kötü yola düşmezsen, evlenmezsen ölene kadar alıyorsun. Ben 1988’den bu yana bu nafakanın süresiz olmasını içime sindiremedim. Ben yatmışım biriyle sen de yatmışsın biriyle. Ben sana bir ömür boyu nafaka… Ben tükürdüm sen tükürdün. Bir ömür boyu nafaka. Böyle bir şey mi olur?”
Şiddete Son Platformu katılımcıları:
Adalar Vakfı Kadın Çalışma Grubu, Adana Kadın Danışma ve Sığınmaevi Derneği (AKDAM), Antalya Kadın Danışma ve Dayanışma Derneği, Antalya Kadın Platformu, Avrupa Kadın Lobisi -Türkiye Koordinasyonu, Aydın Kadın Efeler Derneği, Ayvalık Bağımsız Kadın İnisiyatifi, Bağımsız Kadın Gazetesi (KAZETE), Bodrum Kadın Dayanışma Derneği, Bornova Kadınlar Sosyal Kültürel Dayanışma Derneği- BORKAD, Buca Evka -1 Kadın Kültür ve Dayanışma Derneği (BEKEV), Bursa Mor Salkım Kadın Dayanışma Derneği, Cinsiyet Eşitliği İzleme Derneği (CEİD), Cinsel Şiddetle Mücadele Derneği, Çanakkale Kadın El Emeğini Değerlendirme Derneği (ELDER), Çiğli Evka -2 Kadın Kültür Derneği (ÇEKEV), Datça Kadın Girişimi, Demir Leblebi Fanzin, Demir Leblebi Kadın Derneği, Demokratik Kadın Hareketi, Deniz Yıldızı Kadın Dayanışma Derneği, Edirne Kadın Merkezi Danışma Derneği (EKAMADER), Ege Kadın Dayanışma Vakfı (EKDAV), Ege Kadın Buluşması Platformu, Ege Karadenizli Kadınlar Derneği, Engelli Kadın Derneği, Engelsiz Kadın Haber Ağı, Erktolia, Eşit Yaşam Derneği, Erzincan Katre Kadın Danışma ve Dayanışma Derneği, Eşitlik İzleme Kadın Grubu (EŞİTİZ), Ev Eksenli Çalışan Kadınlar Çalışma Grubu, Ev Kadınları Kültür ve Dayanışma Derneği (EVKAD), Femin & Art Kadın Sanatçılar Derneği, Feminist Atölye (Kuzey Kıbrıs), FİLMMOR Kadın Kooperatifi, Günebakan Kadın Derneği, Halkevci Kadınlar, İlerici Kadınlar Meclisi, İRİS Eşitlik Gözlem Grubu, İstanbul Kadın Kuruluşları Birliği, İzmir Bağımsız Kadın İnisiyatifi, İzmir Çiğli Evka 2 Kadın Kültür Derneği (ÇEKEV), İzmir Kadın Dayanışma Derneği, Kadın Adayları Destekleme Derneği (Ka.Der), Kadın Dayanışma Vakfı, Kadın Emeği Kolektifi, Kadın Erkek Eşitliği Derneği (KAZETE-DER), Kadın Savunma Ağı, Kadın Yazarlar Derneği, Kadının İnsan Hakları-Yeni Çözümler Derneği (KİH-YÇ), Kadınlara Hukuki Destek Merkezi (KAHDEM), Kadınlarla Dayanışma Vakfı (KADAV), Kampüs Cadıları, KAOS Gey ve Lezbiyen Kültürel Araştırmalar ve Dayanışma Derneği (KAOS GL), Kapadokya Kadın Dayanışma Derneği, Karadeniz Kadın Dayanışma Derneği, Kırkyama Kadın Dayanışması, Kocaeli Kadın Platformu, Körfez Bağımsız Kadın Dayanışması, Kırkyama Kadın Dayanışması, Kırmızı Biber Derneği, Koza Kadın Derneği (Bursa), Lambda İstanbul LGBTİ Dayanışma Derneği, Mardin Ortak Kadın ve İşbirliği Derneği, Mersin 7 Renk LGBT Derneği, Mersin Bağımsız Kadın Derneği, Mor Çatı Kadın Sığınağı Vakfı, Mor Çetele, Mor Dayanışma, Mor Pusula, Mor Salkım Kadın Dayanışma Derneği, Muamma LGBTİ+ Derneği, Muğla Emek Benim Kadın Derneği, Nar Kadın Dayanışması, Muğla Karya Kadın Derneği, Ordu Kadını Güçlendirme Derneği, Özgür Genç Kadın, Özgür Renkler Derneği, Pembe Hayat Derneği, Samandağ Kadın Dayanışma Derneği, SODA – Sosyal Dayanışma Ağı, Sosyalist Kadın Meclisleri, Şiddetsizlik Merkezi’nden Kadınlar, SPOD- Sosyal Politikalar, Cinsiyet Kimliği ve Cinsel Yönelim Çalışmaları Derneği, Söke Kadın Sığınmaevi Derneği, TJA- Tevgera Jinen Azad – Kadın Özgürlük Hareketi, TODAP- Toplumsal Dayanışma İçin Psikologlar Derneği Kadın Komisyonu, Türk Kadınlar Birliği, Türk Üniversiteli Kadınlar Derneği ve 24 Şubesi
Türkiye Aile Sağlığı ve Planlaması Vakfı, Türkiye Kadın Dernekleri Federasyonu, Türkiye Soroptomist Kulüpleri Federasyonu,
Uçan Süpürge Kadın İletişim ve Araştırma Derneği, Uçan Süpürge, Uluslararası Göçmen Kadınlar Dayanışma Derneği, Urfa- Yaşam Evi Kadın Dayanışma Derneği, Üniversiteli Kadın Kolektifi, Van Saray Kadın Derneği, Van Yaşam Kültür Kooperatifi (YAKAKOP), WINPEACE Barış İçin Kadın Girişimi, Yaşam Kadın Merkezi Derneği, Yeni Demokrat Kadın, Yeniyol’dan Kadınlar, Yeryüzü Kadınları, Yeşil Feministler, Yoğurtçu Kadın Forumu, 17+ Alevi Kadınlar.
