IŞİD’in 3 Ağustos 2014 tarihinde Şengal’e yönelik saldırısında Federe Kürdistan Bölgesi’ne ait askeri güç olan peşmergeler Şengal’den kaçarak Êzidî halkını katliama terk etmişti. Soykırım ile karşı karşıya kalan Şengal halkını PKK’lilerin kurtarmasının ardından, halk bölgede kendi örgütlenmesini kurdu ve şimdi kendilerine ait Şengal Savunma Birlikleri (YBŞ) ve Şengal Kadın Birlikleri (YJŞ) var. 13 Kasım 2015’te tamamen IŞİD’den kurtarılan Şengal, bugün kurdukları meclislerle “tartışmalı bölgede” kendi kendini yönetiyor.
ABD’nin Rojava’yı KDP’lileştirme hamleleleriyle KDP ise halkın Şengal’deki tutumundan dolayı kendisine tepkili olmasına rağmen, bir süredir Irak Hükümeti ve dolaylı olarak TC ile Şengal hakkında görüşmelerde bulunuyor.
Geçtiğimiz günlerde kamuoyuna sunulan Federe Kürdistan Yönetimi ve Irak merkezi hükümeti arasında Şengal’in yeniden inşası, idaresi ve güvenliği konusunda Şengal halkına danışılmadan bir anlaşma imzalandı. Anlaşmayı binlerce Êzidî, yürüyüş düzenleyerek protesto etti.
Anlaşmada neler var?
Federe Kürdistan Bölgesi İçişleri Bakanı Reber Ahmet ve Irak Ulusal Güvenlik Müsteşar Yardımcısı Hamid Raşid Felih’in, Birleşmiş Milletler (BM) Irak Özel Temsilcisi Jeanine Hennis-Plasschaert’ın gözetiminde imzaladıkları anlaşmada, Şengal’e bağımsız bir kişinin kaymakam olarak seçileceği, seçilen kişinin yasalar karşısında herhangi bir engelinin bulunmamasının esas alınacağı, kaymakamın belirlenmesinin ardından her iki taraf arasında kurulacak ortak komisyon tarafından bölgedeki diğer idari makamların gözden geçirileceği, yalnızca yerel polis ve Ulusal Güvenlik Müsteşarlığı ile Ulusal İstihbarat Servisinin ilçenin güvenliğinden sorumlu olacağı ve diğer tüm silahlı güçlerin Şengal’den uzaklaştırılacağı, iç güvenlik güçlerinin desteklenmesi amacıyla 2 bin 500 kişilik bir güvenlik gücü oluşturulacağı, Şengal ve çevresinde PKK ve ona bağlı güçlerin varlığına son verileceği, PKK’ye bağlı güçlerin bölgede herhangi bir rol üstlenmesine müsaade edilmeyeceği ve Şengal’in yeninden inşası için Irak ve Kürdistan Bölgesi hükümetleri tarafından ortak bir komisyon kurulacağı kararları yer aldı.
Şengal Demokratik Özerk Meclisi Eşbaşkan Yardımcısı Heso İbrahîm, anlaşmaya ilişkin Mezopotamya Ajansı’na değerlendirdi.
Şengal halkının KDP-Türkiye ittifakından rahatsız olduğunu dile getiren İbrahîm, “Şengal halkının sözü olmadığı ve içinde yer almadığı kararları bu halk kabul etmiyor, etmeyecektir” dedi. “Şengal halkını katliamdan geçiren IŞİD’lilere mahkemelerde hesap sorulmuş mu ki Irak ve KDP bizim üzerimizden ittifak yapıyor” diye soran İbrahîm, Özerk Yönetim olarak anlaşmayı kabul etmediklerini ifade etti.
Türkiye’nin ise Lozan Antlaşması öncesinde var olan sınırlara geri dönmek istendiğine dikkat çeken İbrahîm, şunları söyledi: “Bu güçler Irak’ı kandırıyor. Irak’ı bir iç savaşın içine çekmek istiyorlar. İç siyasetini Irak üzerinden yürütmek istiyorlar. Bizim buna karşı tutumumuz ortadadır. Dün de yaptığımız yürüyüş ve açıklamalarla, kabul etmediğimizi, etmeyeceğimizi belirttik. Şengal halkının kabuk tutan yaralarını kanatmasınlar. Şengal halen yaralıdır. Şengal halkının yaraları üzerinden siyaset yürütmesinler.”
