İnsan Hakları Derneği (İHD) Genel Merkezi, Halkların Demokratik Partisi’nin (HDP) 15 Haziran’da Edirne ve Hakkari’den başlattığı yürüyüşün engellenme girişimlerine dair yazılı açıklama yaptı.
“HDP’nin darbeye karşı demokrasi yürüyüşü engellenemez” başlıklı açıklamada, Leyla Güven, Musa Farisoğulları ve Enis Berberoğlu’nun milletvekilliklerinin düşürülmesinin Anayasa’nın 83 ve 84’üncü maddelerine aykırı olduğu ve bunun üzerine HDP’nin yürüyüş kararı aldığı hatırlatıldı.
Açıklamada, “Siyasi iktidarı yürüten AKP ve MHP sözcülerinin yasaklama açıklamasından hemen sonra yürüyüş başlangıç noktaları ve güzergahlarındaki illerin Valilikleri yasaklama kararı almış, öyle ki, illere giriş çıkış yasağı getirerek 7145 sayılı kanunla OHAL’i kalıcılaştıran anayasaya aykırı yetkilerini kullanmışlardır.Buna rağmen HDP anayasal hakkını kullanmış ve yürüyüşleri 15 Haziran günü başlatmıştır. Yürüyüşler sırasında çok sayıda engelleme yapılmış ve bazı yerlerde partililer gözaltına alınmıştır.Türkiye anayasasının 34’üncü Maddesinde silahsız ve saldırısız gösteri ve toplantı yapmak haktır. Bu konuda AİHM ve AYM’nin sayısız kere alınmış kararı bulunmaktadır.Anayasanın 67-68 ve 69’uncu maddelerinde siyasi faaliyette bulunma hakkı ve siyasi partilerin hakları düzenlenmiştir. AİHS’in 11’inci maddesinde ise bu konuda oldukça kapsamlı düzenleme bulunmaktadır. Dolayısıyla Türkiye’nin 3. Büyük partisinin toplantı ve gösteri hakkını kullanması ve siyasi faaliyette bulunmasının yasaklanmak istenmesi tipik Polis Devleti uygulamasıdır” ifadeleri kullanıldı.
Siyasi iktidarın dünyadaki ırkçılık karşıtı gösteriler hakkında açıklamalar yapmasına işaret edilen açıklamada, “Türkiye’de HDP’nin en doğal hakkını kullanmak istemesini kınaması ve yasaklaması, demokrasi bilincinin oluşmadığını ve kendine demokrat otoriter bir siyasi anlayış ve iktidar olduğunu açıkça göstermektedir” denildi.
Açıklamada, şu ifadeler yer aldı: “Valiliklerin yasaklama kararına gerekçe olarak sunulan sebeplerden birisinin de Covid-19 olduğunu belirtmeleri oldukça gariptir. Cumhurbaşkanlığı her türlü tedbiri kaldırmış ve hızlı bir normalleşmeye geçmiştir.
Yürüyüşün sembolik sayıda yapılması karşısında bu gerekçenin ileri sürülmesi isabetli olmamıştır.
Sonuç olarak HDP’nin yürüyüş ve siyasi faaliyette bulunma hakkı engellenemez ve yasaklanamaz. Unutulmamalıdır ki, haklar yasalar ve idari pratiklerden önce gelir. Demokrasi mücadelesi meşrudur, engellenemez.”
