H. Merkezi: “Kadınlar Hayatlarına Sahip Çıkıyor” başlığıyla uğradıkları şiddete karşı meşru müdafaa ve öz savunma hakkını kullanan kadınlar hakkında rapor hazırlayan İstanbul Feminist Kolektif (İFK), Ocak-Haziran aylarını kapsayan bir rapor hazırladı.
2015 yılının ilk altı ayında 144 kadının erkekler tarafından katledildiğinin hatırlatıldığı raporda, sistematik şiddet uygulayan 14 erkeğin ise kadınlar tarafından meşru müdafaayla öldürüldüğünü belirtti.
Artan erkek şiddetine karşı her geçen gün kadınların daha fazla hayatlarına sahip çıktığı ve erkek egemenliğine direndiğini belirten İFK, erkek şiddetine karşı çıkan kadınların öldürülmemek için öldürmeyi son tercih olarak uyguladıklarına dikkat çekti. Raporda şu değerlendirmeler yer aldı:
“2015 yılının ilk 6 ayında kadınlar 14 erkeği öldürmüş, 17 erkeği de yaralamış. Öldürülen erkeklerin tümü kadınların tanıdıkları erkekler, bazen kocaları, bazen sevgilileri, bazen eski sevgili ya da kocaları. Kadınların bir kısmı öldürdükten sonra kendisi teslim olmuş ve basına yansıdığı kadarıyla ‘pişmanım’ diyen neredeyse yok. Kadınların hissettiği anlık bir cinnet değil. Kadınlar kendilerine başka bir yol bırakılmadığının farkındalar. Bazen yıllar süren şiddeti durdurmak için başka bir yol bulamamanın birikimi ve kararlılığı, bazen de kendilerini öldürecek erkekten kendi hayatlarını korumak için ani bir hamle kadınları öldürmeye götüren.”
Kadınlar kendilerine şiddet uygulayanlara karşı savunma hakkını kullanırken, 17 yaralama olayından ikisi başka kadınlara uygulanan şiddete yanıt olarak gerçekleştirildi. Bunlardan biri, anneye şiddet uygulayan babaya yönelik, bir diğeri ise, kızkardeşine şiddet uygulayan kardeşinin eski sevgilisinin yaralanması.
Kadınlara tahrik indirimi yok!
Erkek şiddetine karşı meşru müdafaa davaları da yargının erkek egemen yaklaşımlarını gözler önüne seriyor. Raporda karara bağlanan 16 davaya dikkat çekildi. Kararlar, 8’i kendini savunmak amacıyla öldürme, 1’i yaralamaya ilişkin görülen davalarda verildi. Bu 9 kararın 5’inde haksız tahrik, sadece birinde tahrik indiriminin yanında iyi hal indirimi uygulandı. Tahrik indiriminin ve iyi hal indirimi uygulanan davada 23 yıl boyunca şiddete maruz kalan ve ardından kocasını öldüren Fatma’ya verilen müebbet hapis cezası 18 yıl 4 aya düşürüldü. Üç davada ise hiçbir indirim uygulanmazken, sadece iki davada beraat kararı verildi. Meşru müdafaa nedeniyle beraat kararından biri Zonguldak diğeri Sakarya’dan gelirken, Ayşegül ve Gülfidan’ın ikisi de uzun yıllar boyunca kocaları tarafından işkenceye, şiddete maruz kalmıştı.
Cinsel saldırı, taciz ve erkek şiddetine ilişkin 6 dava da sonuca bağlandı.
Kadınlar keyfi değil, zorunluluktan öldürüyor
Raporda İFK, mahkemelerin sistematik erkek şiddeti karşısında kendini savunma zorunluluğunu meşru müdafaa olarak görmediği değerlendirmesi yaptı, mahkemelerin “öldürmeseydi öldürülecekti” yorumunu yapmadığını belirtti.
Kadınları öldüren erkeklerin davalarında ise “iyi hal indirimi”nin sıklıkla uygulandığını belirten İFK, “Kadınlar bu cinayetleri erkekler gibi keyfi olarak değil zorunluluktan işliyor, bunu da inkâr etmiyor” dedi.
Yargının erkekleri koruduğuna dair verilen örneklerden biri oldukça dikkat çekici:
“İstanbul’da bir kadın, kocasının şiddetine karşı kendini savunmak için yumruk atıp adamı bıçakla tehdit ediyor. Adam ise kadını bıçakla yaralıyor. İstanbul 13. Asliye Ceza Mahkemesi kadına ‘eşe karşı basit yaralama’ ve ‘silahla tehdit’ suçlarından, erkeğe ise yalnızca ‘eşe karşı basit yaralama’ suçundan dava açıyor. Yani, mahkeme kadının attığı yumrukla erkeğin bıçaklamasını bir tutuyor. Mart’ta sona eren yargılama sonucunda adama 5 ay hapis cezası verilirken, kadın 2 yıl 3 ay hapis cezasına mahkum ediliyor.“
Rapor, kutsanan aile içinde yaşanan şiddete karşı artan boşanmaların da tüm risklere karşı şiddete karşı tutum olarak değerlendirildi.
Kadın dayanışması erkek şiddetini engelliyor!
İFK raporun sonuç bölümünde, erkek şiddetine tanıklık edenlerin müdahalede bulunmamasının suça ortak olmak anlamına geldiğini, bu durumun fail erkekleri cesaretlendirdiğine özel vurgu yaptı. Şiddete karşı müdahil olunduğunda, kadınlarla dayanışma kurulduğunda şiddetin engellenebildiğini belirten İFK, “Kadınların, erkek şiddetinden uzak hayatlar kurabilmesi herkesin sorumluluğu. Bu nedenle herkesi erkek şiddetine karşı sessiz kalmamaya, müdahil olmaya çağırıyoruz” dedi.
