H. Merkezi: Emek Çalışmaları Topluluğu “2016 İşçi Sınıfı Eylemleri Raporu”na göre; 2016 yılında 608 işçi eylemi gerçekleşirken günde ortalama 2,0 eylem yapıldı.
Rapora göre; 2016 yılında basına yansıyan 729 işçi ve memur eylemi gerçekleştiği belirtildi. Bunlardan bazıları aynı sorun ya da talepler etrafında, birbirleriyle eş zamanlı ya da yakın aralıklarla organize edilmiş eylemler olduğu kaydedilen raporda, bu eylemler birleştirildiğinde toplam 608 eylem gerçekleştirildiğini altını çizdi.
2016’da 608 eylem yapıldı
608 eylemin 420’si işyeri temelli, 177’si genel, 11’i ise dayanışma eylemi olduğu kaydedilen raporda, işçi sınıfının eylemlerinin yüzde 69’u işyeri, yüzde 29’u genel, yüzde 3’ü ise dayanışma eylemleri olduğu belirtildi.
2015 yılında 1116 tekil eylem gerçekleşirken, 2016 yılında 729 tekil eylem gerçekleşti. Buna göre; 2015 yılında günlük ortalama 3,1 eylem gerçekleşirken 2016 yılında günlük ortalama 2,0 eylem gerçekleşti.
OHAL ile birlikte eylem sayısında düşüş yaşandı
Aylara göre işyeri temelli eylemler incelendiğinde 2015 Ocak ayında 127 olan işçi eylem sayısı, 2015 yılında yapılan genel seçimler ve Suruç Katliamı döneminde üçte iki oranında düşüş gösterdi. 2016 Ocak ayından 42 işçi eylemi gerçekleşirken, 2015 Temmuz ayında gerçekleşen darbe girişimi ve ilan edilen OHAL ile birlikte işçi eylemlerinde düşüş yaşandı.
Eylem yapanların istihdam durumunun da incelendiği rapora göre; yüzde 39 özel kadrolu, yüzde 26 memur, yüzde 15 özel taşeron, yüzde 12 kamu taşeronu, yüzde 6 kamu işçisi, yüzde 3 belediye çalışanı, yüzde 1 ise işsiz.
İşyeri temelli eylemlere katılanların cins durumları incelendiğinde yüzde 40’ı sadece erkek, yüzde 26’sı kadın-erkek, yüzde 25’i erkek ağırlıklı, yüzde 3’ü sadece kadın, yüzde 2’si kadın ağırlıklı oldu.
Raporda; OHAL kararnamesi ile işten atılanların gerçekleştirdiği eylemlerin toplam eylemlere oranı yüzde 7 olduğu kaydedildi.
Eylemlerin yarısı işverene karşı yapıldı
İşyeri temelli eylemleri gerçekleştiren tekil eylem türleri incelendiğinde; işverene, iş ortağına ve taşerona yönelik gerçekleştirilen basın açıklaması ve yürüyüşler yüzde 44, fiili grevler yüzde 16, kalıcı direnişler yüzde 11, kamuoyuna yönelik basın açıklamaları ve yürüyüşler yüzde 5 olarak gerçekleşti.
İşyeri temelli eylemlere katılan işçi sayısı incelendiğinde; 1-5 işçi ile 46 eylem, 6-25 işçi ile 112 eylem 26-50 işçi ile 83 eylem, 51-100 işçi ile 66 eylem, 101-250 işçi ile 51 eylem, 251-500 işçi ile 38 eylem, 501-1000 işçi ile 13 eylem gerçekleşti.
İşten atma eylemlerin en temel nedeni
İşyeri temelli eylemlerin nedenleri incelendiğinde en fazla eylem yüzde 30 ile işten atma nedeniyle gerçekleştirildi. Yüzde 21 ile ücret gasbı, yüzde 13 yıldırma, keyfi ceza nedeniyle gerçekleştirildi. Yüzde 13 sendikalaşma nedeniyle eylem yaparken, yüzde 10’u TİS, yüzde 7’i düşük ücret, yüzde 7’si ise OHAL kararnameleri ile işten atılmalar nedeniyle eylem yaptı.
1 gün süren eylemler yüzde 68 oldu
İşyeri temelli eylemlerin süreleri incelendiğinde 1 gün ve daha az süreli eylemler yüzde 68, 2-7 gün süren eylemler yüzde 15, 8-14 gün süren eylemler yüzde 4, 15-30 gün süren eylemler yüzde 4, 61 gün ve üzeri süren eylemler yüzde 7 oldu.
Fiili grevlerin yarısı 1 gün sürdü
Fiili ve resmi grevlerin süreleri incelendiğinde ise 1 günden az süren fiili grevler yüzde 43, resmi grev ise yüzde 0; 1-7 gün süren fiili grev yüzde 47, resmi grev yüzde 4; 8-14 gün süren fiili grev yüzde 4, resmi grev yüzde 2, 30 gün ve üzeri ise fiili ve resmi grev yüzde 1 olarak gerçekleşti. Rapora göre; 104 fiili grev, 11 resmi grev gerçekleşti.
İstanbul eylemlerin başını çekiyor
İşyeri temelli eylemler en fazla İstanbul’da gerçekleşti. 120 eylemle İstanbul ilk sırada yer alırken, 74 eylem ile İzmir ikinci sırada, 49 eylem ile Ankara üçüncü sırada yer aldı. Sanayi kenti Kocaeli’de 40 eylem gerçekleştirildi.
Marmara’da 207 eylem gerçekleşti
İşyeri temelli eylemler bölgelere göre dağılımına bakıldığında Marmara Bölgesi’nde 207, Ege’de 97, İç Anadolu’da 78, Güneydoğu’da 48, Akdeniz’de 46, Karadeniz’de 27, Doğu Anadolu’da 7 eylem gerçekleşti.
En fazla eylem inşaat işkolunda gerçekleşti
İşkollarında en fazla eylem inşaat işkolunda gerçekleşti. İnşaat işkolunda yapılan eylemler yüzde 13, metalde yüzde 12, yüzde 12 genel işlerde gerçekleştirildi.
Eylemlerin yarısını sendikalar yaptı
Eylemleri örgütleyen kurumlar incelendiğinde; eylemlerin yüzde 47’sini işçi sendikaları, yüzde 27’sini kurumsuz, yüzde 23’ünü memurlar, yüzde 2’sini ortak, yüzde 1’ini sendika dışı kurumlar gerçekleştirdi.
En fazla eylemi eğitim-sen yaptı
KESK’e bağlı Eğitim-Sen işyeri temelli eylemlerde yüzde 34 ile ilk sırada yer aldı. Yüzde 28 ile İnşaat-İş, yüzde 25 ile DİSK’e bağlı Birleşik Metal-İş, yüzde 25 ile DİSK’e bağlı Genel-İş, yüzde 24 ile KESK’e bağlı SES, yüzde 18 ile Türk-İş’e bağlı Petrol-İş ile KESK’e bağlı BES yüzde 18 olarak gerçekleşti.
Eylemlerin yarısını kesk ve disk öncülük yaptı
İşyeri temelli eylemlere KESK öncülük ediyor. KESK yüzde 32, DİSK yüzde 27, Türk-İş yüzde 24, bağımsız yüzde 14 oldu.
Eylemlerin yarısı işyeri önünde gerçekleşti
Eylemlerin mekanı incelendiğinde; eylemlerin yüzde 47’si işyeri önünde, yüzde 27’si işyeri içinde, yüzde 13’ü kent merkezi, park ve meydanda, yüzde 6’sı asıl işyeri önünde gerçekleştirildi.
Devlet eylemlerin yüzde 89’unu engellemedi
Devlet eylemlerin yüzde 89’uzuna (372) müdahale etmedi. Devlet eylemlerin yüzde 5’ini (23) sınırlandırdı, yüzde 5’ini (20) şiddet uygulayarak engelledi, yüzde 0,5’ini (3) valilik kararıyla eylem iptal edildi, yüzde 0,4’ünü (2) işveren ve güvenliği tarafından müdahale ile engellendi, yüzde 0,2’sinde (1) ise grev erteleme yoluyla eylem engellendi.
