AKP iktidarlarının belli çevreleri kamu kaynaklarıyla fonlama, peşkeş ve rant yaratan uygulamaları sınır tanımadan sürüyor. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nın sadece MUÇEV’e, bir şirkete ya da kişiye yarayacak kararlar aldığı ortaya çıktı.
BirGün’den Nurcan Gökdemir 2020 Sayıştay raporlarındaki Çevre ve Şehircilik Bakanlığı verilerine eğildi. Buna göre, denetçiler, Çevre Bakanlığı Döner Sermaye İşletmesi Müdürlüğü Yönetim Kurulu’nun bazı kurum ve kuruluşlar lehine birim fiyatlarında tarife değişikliği yaptığını tespit etti. 2020 yılında 1 milyar 45 milyon TL geliri, 1 milyar 77 milyon TL de gideri bulunan dev büyüklükteki bir bütçeyi yöneten Döner Sermaye İşletmesi’nin işlemleri mercek altına alındı.
Kurallara uyulmadı
İşletme tarafından üretilen mal ve hizmet bedellerinde, işletmecilik gereği yapılması gereken ticari indirimler dışında herhangi bir kişi veya kuruma ücretsiz veya indirimli fiyat uygulanamayacağı da hüküm altına alınmasına karşın bu kurala uyulmadı.
Raporda, Mekansal Planlama Genel Müdürlüğü ile Tabiat Varlıklarını Koruma Genel Müdürlüklerinden gelen talepler üzerine alınan bu kararlara ilişkin örneklere tablo halinde raporda yer verildi.
Bazıları şöyle:
Muçev’e kıyak: “Hizmet Bedelleri Döner Sermaye İşletmesi Müdürlüğünce 12 ayı geçmemek üzere taksitlendirilebilir. Taksitlendirme durumunda Hizmet Bedelinin yüzde 18 KDV’si peşin alınır. Geriye kalan bedelinin tamamına yönelik olarak teminat mektubu alınır” şeklindeki hüküm YK kararı ile değiştirildi. MUÇEV tarafından yapılacak olan Muğla Marmaris tekne bağlama iskelesi imar planı teklifine ilişkin ödenecek ücretin taksitlendirme işleminde “teminat mektubu aranmaz” şartı getirildi.
Vakıf üniversiteleri düzenlemesi: Vakıf Üniversitelerinin faaliyetlerinin gereği olan plan teklifleri için plan inceleme ve işlem hizmet bedeli ikide bir oranında hesaplanırken alınan YK kararı ile dörtte bir oranına düşürüldü.
Tuzla alanları için plan inceleme ve hizmet bedelinin yöre katsayısı dahil edilerek hesaplanması gerekirken yöre katsayısı dahil edilmeden hesaplama yapılarak indirim sağlandı.
Yüzde 20’lik kıyak: Mekansal Planlama Genel Müdürlüğü Ücret Tarifesi’nde yer alan “hizmet bedelleri Döner Sermaye İşletmesi Müdürlüğünce 12 ayı geçmemek üzere taksitlendirilir. Taksitlendirme durumunda hizmet bedelinin KDV’si ve geriye kalan tutarın yüzde 20’si peşin alınır” hükmü “hizmet bedelleri Döner Sermaye İşletmesi Müdürlüğünce 12 ayı geçmemek üzere taksitlendirilir. Taksitlendirme durumunda hizmet bedelinin KDV’si peşin alınır” şeklinde değiştirildi.
Avantaj sağlandı, kimsenin haberi olmadı
Raporda, alınan kararların genel nitelikli olmadığının, ilgili genel müdürlüklerden gelen teklifler üzerine hazırlandığı ve sadece belli alanlarda adı geçen kurumlara avantaj sağlayan bireysel nitelikli düzenlemeler olduğunun altı çizildi.
İşletmenin idari, mali ve teknik işlemlerinin en iyi şekilde yürütülmesi ile görevli olan Yönetim Kurulu’nun, her yıl başında yayımlanan ve tüm sene boyunca geçerli olan birim fiyat listelerinde, yıl içerisinde gelen talepler üzerine spesifik nitelikli değişiklikler yapmasının ve sonucunda bazı kurum ve kuruluşlar lehine avantajlar sağlanmasının mevzuata uygun olmadığı bildirildi.
Genel Müdürlüklerin “spesifik değildi” savunması yaptığına da yer verilen raporda şunlar kaydedildi:
“Mayıs ayında yapılan tarife değişikliğinin yayımlanmadığı, dolayısıyla belirtilen uygulamadan 2021 yılında tarifelerin yayımlanmasına kadar geçen süre zarfında kimsenin haberinin olmadığı ve adı geçen üniversite dışında da 2020 yılında indirimli tarifeden faydalanan olmadığı anlaşılmaktadır.”
