Anayasa Mahkemesi (AYM), 2019-2020 tarihleri arasında Halkların Demokratik Partisi (HDP) Batman İl Örgütü tarafından düzenlenen basın açıklamalarına katıldıkları için haklarında Kabahatler Kanunu’ndan işlem yapılarak idari para cezasına çarptırılanların yaptıkları bireysel başvuruyu karara bağladı. “Cengiz Fırat ve diğerleri” isimli kararda AYM, başvurucular hakkında izinsiz basın açıklamalarına katıldıkları gerekçesiyle “emre aykırı davranışta bulunmak” suçlamasıyla yerel mahkemeler tarafından verilen idari para cezasının, Anayasa’nın 34’üncü maddesi ile güvence altına alınan “toplantı ve gösteri yürüyüşü düzenleme hakkının” ihlal edildiğine karar verdi. AYM, başvurucular hakkında yeniden yargılama yapılmasına hükmetti.
Demokratik toplum düzenine aykırı
Başvurucuların katıldıkları basın açıklamalarının barışçıl gösteriler olduğunu belirtilen AYM kararında, şu ifadeler yer aldı: “Anayasa Mahkemesi usulüne uygun olarak verilmiş bir emre aykırı bir davranışın varlığını tek başına temel hak ve özgürlüklere müdahale için yeterli kabul edemez. Başvurucuların eylemlerinin kamu düzenini bozduğunun veya bozma tehlikesi ortaya çıkardığının ve dolayısıyla başvuruculara verilen idari para cezasının zorlayıcı bir toplumsal ihtiyaca karşılık geldiğinin ilgili ve yeterli gerekçelerle ortaya konulduğu söylenemez. Bu nedenle başvuruculara verilen idari para cezasının demokratik toplum düzeninin gereklerine uygun olmadığı sonucuna ulaşılmıştır.”
Mahkeme ayrıca, başvurucuların adli yardım talebini kabul ederek, tazminat taleplerini reddetti.
Basın açıklamaları
Başvurucular, 2019-2020 tarihleri arasında HDP Batman il örgütü tarafından düzenlenen, 15 Şubat 2019 tarihli “15 Şubat Uluslar arası Komplo Süreci ve Açlık Grevi”, 21 Eylül 2019 tarihli “Selahattin Demirtaş ve Figen Yüksekdağ’ın tutuklanmasına yönelik kararları protesto”, 2020 Haziran ayındaki “CHP İstanbul Milletvekili Enis Berberoğlu, HDP Diyarbakır Milletvekili Musa Farisoğulları ve HDP Hakkari Milletvekili Leyla Güven’in Milletvekilliğinin Düşürülmesini Protesto”, 15 Haziran 2020 tarihli “Kadına Yönelik Şiddet” konulu basın açıklamalarına katıldıkları için haklarında idari para cezası verildi.
Başvurucular 30 Ekim 2019 tarihinde, “Toplantı ve gösteri yürüyüşü düzenleme hakkı”nın ihlal edildiği gerekçesiyle AYM’ye bireysel başvuruda bulundu.
