Rus yazar Fjodor Dostoyevski tarafından yazılan, dünya edebiyatının önemli eserlerinden Suç ve Ceza’nın iki kahramanı yarım kalmış bir hesabı görmek için yüzyılı aşkın bir süre sonra tekrar bir araya geliyorlar. “Sadece Diktatör” adlı tek kişilik oyunun yazarı olarak tanıdığımız Onur Orhan’ın oyunlaştırdığı “Suç ve Keza” güz sezonunda Avrupa’nın çeşitli şehirlerinde ilk kez izleyici karşısına çıkacak. Dostoyevski’nin iki kahramanının; felsefe, politika, dünya düzeni, din ve etik meseleleri ekseninde girdiği hesaplaşmada, düzen ve özgürlük arasındaki çatışma sahneye taşınarak karakterlerde temsiliyet bulan bu ikili karşıtlık temelinde olguların çatıştığı daha derin bir sorgulamaya girilecek. Avrupa Türkiyeli İşçiler Konfederasyonu (ATİK) tarafından düzenlenen turne kapsamında 29 Eylül ile 9 Kasım arasında birçok şehirde sahnelenecek olan oyunun konusu kısaca şöyle:
“Alyona İvanovna ve kardeşi Lizaveta İvanovna’nın Raskolnikov tarafından öldürülmesinin üzerinden tam 153 yıl geçmiştir. Raskolnikov, işlediği cinayetin üzerinden bunca yıl geçmesine rağmen hâlâ hayatta ve hemen hemen cinayeti işlediği yaşlardadır.
Bir gün Raskolnikov çalışma odasında, masa başında birtakım kâğıtları ve planları gözden geçirmektedir. Tam karşında dikilip duran adamsa giyim kuşamıyla tarihin derinliklerinden çıkagelmiş gibidir. İlk bakışta sorgu yargıcı Porfiri olabileceğini düşünebileceğimiz bu kişi, eski bir dosyayı yeniden açmak, Raskolnikov’la yarım kalmış bir işi görmek istemektedir.
Oyunda ne Raskolnikov sadece Raskolnikovdur ne de Porfiri sadece Porfiri. Her ikisi de büyük bir suç anlatısının kahramanlarına dönüşürlerken, metin Suç ve Ceza’dan, Yeraltından Notlar’a, Ecinniler’e, Karamazov Kardeşler’e ve Dostoyevski’nin makalelerine uzanır ve asla onlarla da sınırlı kalmaz. Raskolnikov ve Porfiri arasındaki bu hesaplaşma bir cinayetin gölgesinde başlamış ancak sadece cinayetten önceki değil, ondan sonraki savaşların, kıyımların, yoksulluğun ve acıların izinde gittikçe büyüyen bir felsefi soruşturma dosyasına dönüşmüştür.
Raskolnikov, suça dair tüm bocalamalarını geride bırakmış bir görüntü çizerken, başka bir Napolyonluk düşü peşindedir, eskisinden kararlı ve güçlüdür. Porfiri ise adalet düşüncesini hukukun sınırlarında aramayı bırakmış, bir başka arayışın peşine düşmüştür. Raskolnikov ve Porfiri suçta veya cezada ya da başka bir şeyde buluşacaklar mıdır yoksa ebediyen birbiriyle savaşan iki hasım olarak mı kalacaklardır?”
Oyunda sinema ve tiyatro sahnelerinden tanıdığınız Barış Atay ve Güneş Tiyatrosu’nun usta oyuncusu Cüneyt Sezer rol alıyor. Onur Orhan tarafından kaleme alınan “Suç ve Keza” oyunu için netleşen sahneleme tarihleri ve yerleri ise şöyle:
29 Eylül: Arnhem
2 Ekim: Hannover
3 Ekim: Ulm
5 Ekim: Basel
6 Ekim: Strasburg
11 Ekim: Köln
12 Ekim: Belçika
13 Ekim: Mannheim
1 Kasım: Londra
9 Kasım: Rotterdam
