Anadolu Group’a bağlı East Balt Gıda Sanayi ve Ticaret Ltd Şti, dünyadaki 4 bin McDonald’s restoran zincirine sandviç ekmeği tedarik ediyor. East Balt’ın Türkiye’deki ortağı Serlog, Gebze’deki fabrikasında saatte 19 bin 200 sandviç ekmeği üretiyor ve zincire bağlı 124 restorana tedarik ediyor. Yanı sıra Başak Gıda ve İkea’nın ekmekleri de buradan karşılanıyor. East Balt’ta 104 işçi çalışıyor. İşçiler 2’li ve 3’lü vardiya düzeniyle çalıştırılıyor.
İşçiler gece vardiyalarında çoğu zaman servis bulunmadığı için evlerine kendi imkânlarıyla gitmek zorunda kalıyorlar. Yılda bir kere 1 maaş ikramiye hakkı olan işçilerden sadece idari yöneticilere yakın olanlar ikramiyelerini alabiliyor. İşçilerin % 80’inin ikramiye hakkı idari yöneticilerin insafına bırakılıyor, çoğunlukla da ödenmiyor. Hafta sonu mesaileri zorunlu tutulan işçiler esnek çalışma sistemiyle 12 saate kadar çalıştırılıyor, kimi zaman “iş yok” denilerek evine gönderiliyor, kimi zaman da gün ve saat fark etmeksizin işbaşı yapmak için çağrılıyor.
Özetle işyeri-firma-marka vb. ne kadar büyükse sömürü çarkı da aynı oranda işliyor. Çalışma koşullarının düzeltilmesi ve ücretlerinin iyileştirilmesi için Tek Gıda-İş Sendikası’na başvuran East Balt işçileri Ocak ayında sendikayla birlikte örgütlenme çalışmasına başladı. Bir hafta içerisinde 55 kişi sendika üyesi yapılarak Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’na sendikanın yetkili kılınması ve Toplu İş Sözleşmesi yapılabilmesi için tespit talebiyle başvuruldur.
Tespit çalışmaları devam ederken East Balt patronu 11 çalışanın işine son verdi. Gerekçe tanıdık. “Üretimde zorunlu olarak daralmaya gidiyoruz.”
Yaşanan gelişmeler üzerine Tek Gıda-İş Sendikası atılan işçilerle birlikte fabrika önünde direniş başlattı. Direnişin 5. gününde, sendikal hak ve özgürlüklerin önüne konulan engellerin bir sorumlusunun da McDonald’s olması nedeniyle eylemlerini tüm Türkiye’deki McDonald’s şubeleri önünde devam ettirme kararı aldılar. İlk durak ise Çayırova E-5 yolu üzerinde bulunan McDonald’s Şubesi oldu. 15 Şubat’ta yaptıkları basın açıklaması McDonald’s üzerinde yıldırım hızıyla etkisini gösterdi ve aynı gün Anadolu Group avukatları sendika yetkilileriyle görüşmek için çağrı yaptı.
Yapılan görüşmede Anadolu Group avukatları ve East Balt Genel Müdürü’ne Tek Gıda-İş Sendikası yetkilileri, atılan işçilerin işe iadesi olmadan görüşme yapmayacaklarını söylüyorlar. East Balt idari bölümden çıkarılan 2 çalışanın durumunun Mart ayında netlik kazanabileceği ancak diğer çalışanların hemen işbaşı yapabilecekleri, sendikal haklara saygı gösterileceği sözünü verdi. Önümüzdeki birkaç ay içerisinde ilk Toplu İş Sözleşmesi’ni imzalayacak olan East Balt’ta direniş hızlı bir şekilde işçilerin zaferiyle sonuçlandı.
East Balt’ta yaşanan örgütlenme süreci ve direniş hakkındaki bilgileri Özgür Gelecek gazetesi okurları olarak Tek Gıda-İş Sendikası İstanbul Şube Başkanı Yunus Durdu’yla görüşerek edindik. Durdu süreci özetlerken McDonald’s’taki kazanımlarının genel olarak işçi sınıfının kazanımı olduğunu özellikle vurgulayarak, direnişleri süresince yanlarında olan emek dostlarına teşekkür etti.
Durdu, Gebze’nin Türkiye’nin önemli işçi merkezlerinden biri olduğunu, genel olarak bölgede bugün itibariyle örgütlenme çalışmalarının zayıflığının en büyük sorun olduğunu söylüyor. Bunun yanında TÜMTİS ve Nakliyat-İş sendikalarının bu süreçte önemli çalışmalara imza atarak yarattığı direnişleri heyecanla takip ettiklerini ve desteklediklerini de ekliyor. Halen devam eden DHL’deki sendikal çalışmaların başarıyla sonuçlanacağına inandığını söyleyen Durdu, sınıf hareketinin gelişip güçlenmesi için sınıf sendikacılığının acil bir ihtiyaç olduğuna da dikkat çekiyor.
(Bir ÖG okuru)
