İsviçre’nin Basel şehrinde 28 Ekim günü Türkiye Cumhuriyeti’nin 100. yıl dönümü vesilesiyle ‘Cumhuriyet’in diğer ‘yüzü’ isimli bir konferans gerçekleştirildi. ATİK ve SYKP‘nin birlikte düzenlediği konferansta, Cumhuriyetin ekonomi politiği ve ideolojisi, halklar ve inançlar politikası, cinsiyet politikası ele alındı, geleceğin inşası konuşuldu.
4 ayrı oturum şeklinde yapılan konferansa HEDEP Milletvekili Meral Danış Beştaş, HDP Onursal Başkanı Ertuğrul Kürkçü, Gazeteci Hayko Bağdat, Avrupa Alevi Birlikleri Konfederasyon Eşit Başkanı Nevin Kamilağaoğlu, araştırmacı yazarlar Melehat Kutun, Volkan Yaraşır, Erdal Emre, Akademisyen Nevra Akdemir, ATİK Temsilcisi Zeynep Çalışkan ve Partizan temsilcisi konuşmacı olarak katıldı.
Basel’in Aula Bläsi Schulhaus konferans salonunda gerçekleşen konferansın açılış konuşmasını SYKP adına Berfin Göçer ve ATİK adına Süleyman Gürcan yaptı.
SYKP İsviçre Sözcüsü Berfin Göçer açılış konuşmasında konferansı düzenleme gerekçelerini Cumhuriyetin yüzyıldır yok saydığı ya da yok ettiği halklar ve inançların, fütursuzca sömürdüğü emekçilerin, baskı ve tahakküm altında tutulan kadınları, LGBTİ+ların sesini duyurmak için düzenlediklerini belirterek “Bize bu cumhuriyet yetmez, eşit özgür, demokratik ve sosyal bir cumhuriyet istiyoruz ve mutlaka kuracağız” dedi
ATİK Eş Başkanı Süleyman Gürcan konuşmasına Filistin halkına yönelik soykırım saldırısına değinirken, “75 yıldır Filistin’i işgal eden halkını katleden İsrail devletini ve bu işgale destek veren emperyalistleri bir kez daha kınıyoruz. Filistin halkının özgürlük mücadelesi destekliyoruz” dedi.
Birinci Oturum: Cumhuriyetin Ekonomi Politiği ve İdeolojisi
Birinci oturumda ilk sunumu gerçekleştiren Melehat Kutun yüz yıllık süreçte kapitalist toplumsal ilişkilerin Türkiye özgülünde nasıl geliştiğini anlattı. Kutun, Cumhuriyeti ilk kurulurken bir sermayesinin olmadığına vurgu yaparak “Batılı anlamda bir sermaye birikimi yoktu. Cumhuriyet el koyarak bir sermaye birikimi yarattı. Uzun bir tarihsel süreç için ekonomi politiği hep devlet merkezli gelişti. 1980’den sonra da ise ekonomi hâkim sınıf, elitler denilebilecek grubun elinde oldu ve halkın kalkınmasına, diğer sorunların çözülmesinin önünde engel oldu” dedi.
Erdal Emre, egemenlerin tarihi kendi lehine manipüle edip kurguladığını ve Türkiye Devletinin faşist ideolojisin köklerine vurgu yaptı. Emre konuşmasında İbrahim Kaypakkaya’nın TC devletinin faşist yapısıyla birden fazla soykırımının olduğunu ve Kürt halkının ayrılma hakkı gibi fikirleri, onun devletçe katledilmesine neden olduğunu söyledi. Emre yine TC’nin tarihi boyunca “Cumhuriyetin Peygamberi Kemal ve ümmetin peygamberi” kavgası yaşandığını vurguladı
Volkan Yaraşır ise işçi sınıfının Cumhuriyet ile birlikte nasıl şekil aldığını dile getirdi. Yaraşır, “100 yıllık cumhuriyet tarihi aslında bir karşı devrim tarihidir. Devlet hep işçi sınıfını tehlikeli olarak görmüştür” dedi.
İkinci oturum: Cumhuriyetin halklar ve inançlar politikası
Konferansın ikinci oturumunun konusu ise “Cumhuriyetin halklar ve inançlar politikası” oldu. Moderatörlüğünü Toros Korkmaz’ın yaptığı oturuma HEDEP Milletvekili Meral Danış Beştaş, Gazeteci Hayko Bağdat ve AABK Eşit Başkanı Nevin Kamilağaoğlu konuşmacı olarak katıldı.
Hayko Bağdat, “Ermeniler olarak yok edildik. Ortadoğu’da en az yaşayan kesim olduk, Ortadoğu’da en az Ermeni olan ülke olduk. Türkiye tarihi katliamlar tarihidir. Türk solu Ermeni meselesi ile yüzleşmedi. Kaypakkay’nın hakkını vermek gerekiyor. Her bir Ermeni doğal olarak İbrahim Kaypakkaya’nın varlığından haberdardır, hiç kimsenin konuşmadığı zamanlardı. Kürt özgürlük hareketi de önemli bir tabuyu yıktı” dedi.
AABK Eşit Başkanı Nevin Kamilağaoğlu, Cumhuriyet ile birlikte Alevilerin inanç sorunlarının çözülmediğini, aksine yok sayıldığını vurguladı.
‘Kürt düşmanlığı muhalefette de var’
HEDEP Milletvekili Meral Danış Beştaş da “Kürt düşmanlığı sadece iktidarda yok, muhalefette de var. CHP lütfetti, yabancı askerler konusunu sebep göstererek tezkereye hayır dedi. Hamas’a terör örgütü demiyorlar ama YPG-YPJ terör örgütü diyorlar. Kürt düşmanlığı kadar inanç düşmanlığı da aynı seviyede. Cumhuriyeti demokratikleştirme çabamız var, bu sebepten dolayı linç ediliyoruz” dedi.
Üçüncü Oturum: Cumhuriyetin Cinsiyet Politikası
Moderatörlüğünü Fahriye Usta’nın yaptığı “Cumhuriyetin cinsiyet politikası” adlı oturumun Katılımcıları ATİK’ten Zeynep Çalışkan ile Akademisyen Nevra Akdemir oldu. Zeynep Çalışkan, ulus devletlerin cinsiyet politikalarına dikkat çekerken, savaşta var olan kadınların, Cumhuriyetin kuruluşunda unutulduğunu dile getirdi.
Akademisyen Nevra Akdemir ise “Devlet yarattığı sistemle kadınları eve mahkûm ediyor. Eşinin izni olmadan çalışamıyor. Şu bir realite; erkeklerden alacaklıyız” dedi.
Dördüncü Oturum: Geleceğin İnşası
Konferansın dördüncü ve son oturumunda “Geleceğin İnşası” tartışıldı. İlk sözü alan Partizan Temsilcisi bu TC’nin faşist karakterini açıklarken, bunun parlamenter, dinsel ve askeri faşist diktatörlük biçiminin iç içe geçtiğini söyledi. Yine bu faşist devletin anca şiddet yolu ile yıkılacağını vurguladı ve bu yolda birleşik mücadelenin önemini vurguladı
HDP Onursal Başkanı Ertuğrul Kürkçü, İsrail-Filistin çatışmasını değerlendirirken, nükleer bir savaş tehlikesiyle karşı karşıya bulunulduğunu dile getirdi.
Ülkede üçüncü bir alternatife ihtiyaç olduğuna vurgu yapan Kürkçü “Türkiye Cumhuriyeti devleti demokratikleştirilemez, bu rejim içinde bir demokrasi tohumu barındırmıyor. Hiçbir burjuva demokrasisi sürdürüle bilinir değildir, bunu geride bırakıp başka bir cumhuriyet kurulmalı. Demokratik ve sosyal bir cumhuriyete ihtiyaç var.” dedi.
