Bu yıl 39.ncusu düzenlenen TUYAP kitap fuarı kapılarını 3 Aralık günü kitapseverlere açtı. İlerici, demokrat yayınevleri Fuarın giderek sermayeye dinci gerici yayınevlerine açıldığını ve giderek ticarileştiğini dile getirdi.
Dönüşüm-İnter Yayımcılık: Bu gidişat bizim çok yakın gelecekte hepimizin iflasına yol açacaktır
Biz yıllardır fuara katılıyoruz Dönüşüm ve İnter Yayınları olarak, gördüğüm şey ilk gün (genelde biraz durgun olur ama) çok durgun ziyaretçinin pek fazla olmadığı bir gündü. Bugünde oldukça durgun. Bu da şunu gösteriyor; insanların satın alma gücünün, yoksullaşmasının burada da kendini gösterdiğinin açık göstergesidir.
Çok haklı olarak insanlar; eğer ekmek gibi temel ihtiyaçlarını gideremiyorlarsa önce doğal olarak onu karşılamak durumunda kalıyorlar.
Bizim toplumumuzda ayrıca çok az okuyan bir toplum olduğu için okumayı, kitap almayı lüks tüketim olarak gördüğü için ekmek parası bulamayan bir insan, yani temel, zorunlu ihtiyaçlarını gideremeye ekonomi gücü olmayan insanların kitap alıp okuması düşünülemez. Bu anlamda bu fuarın geçmişe oranla ziyaretçi akışında büyük bir düşüş olacağını gözlemleyebiliyoruz.
Bu nedenle fazla bir beklentiye girmiyoruz. Özellikle bizim gibi yayınevleri toplumsal mücadeleye ilişkin yayıncılıklar için söylüyorum.
Biliyorsunuz halk arasında bir deyim vardır; ‘fakirin kafasını kıracağına elbisesini yırt’. Mesela stand kiraları çok yüksek, 2-3 katına çıkmış durumda. Hakim sınıfların bir ekonomik terörüdür bu, sistemin ekonomik terörüdür. Bizim gibi yayınevlerinin sonunu hazırlama ya da iflas ettirme gibi bir politikadır.
Bizim birlikte bir şeyler yapmamız gerekiyor, bir dayanışma, birlikte olmamız gerekiyor, konuda ciddi bir çaba da yok, kooperatifleşme arayışımız henüz öyle çok etkin değil. Artık kooperatifleşme mi olur, ayrıca devrimci yayıncılar birliği mi olur, kendi aramızda örgütlenmeye gitmemiz lazım. Yoksa bu gidişat bizim çok yakın gelecekte hepimizin iflasına yol açacaktır.
Yeni Dönem Yayıncılık: Bizim gibi kendi imkanlarıyla zar zor ayakta kalmaya çalışan yayınevlerinin burda olması gerekiyor
Kitap fuarı 2 senedir pandemi nedeniyle ara vermişti, bu aslında pandemi arasından sonra ilk kitap fuarımız o yüzden ilginin daha yoğun olacağını düşünüyorduk. Bugün ikinci günümüz, ama ilk günkü katılım genel kitap fuarlarına göre biraz düşük. Tabi bu ekonomik krizin vs. etkisi de vardır diye düşünüyorum. Ama bir yandan da Tüyap’ın organizyonuyla da ilgili sıkıntılar var, zaten öyle başladık.
En büyük sıkıntıyı yayıncılar yaşadı, bu nedenle bir çok yayınevi fuara gelmedi bu sene. Doğal olarak fuarın çehresi de buna göre şekillenmiş oldu. Fuar alanında bir çok salon boş şuanda, dolu olan salonların da büyük bir kısmında ya test-ders kitabı yayınları var ya dinci-gericilerin kendi yayınları var.
Tamamen piyasalaşmış bir durumda fuarın geneli. Sadece birkaç küçük yayınevi birkaç dernek belki bir de işte daha sosyal demokrat tarafta olan birkaç yayınevi dışında geneli bu durumda fuarın. Yayınevleri böyle olunca doğal olarak haliyle kitlenin gelişi de buna göre değişiyor. Yine de kitlenin ilgisi kötü değildi özellikle öğrenciler geldi standa daha çok zaten. En azından bu salonda veya sahaflarda veya devrimci demokrat yayınlarda daha çok öğrenciler gördük biz, onlarla konuşma, sohbet etme şansımız oldu.
Fuarın genel havası okuyucuyu da etkiliyor, gelmesini de etkiliyor. Birçok yayınevi fuar öncesinde açıklamalar yaptı. Biz “Tuyap’ın fahiş fiyatları yüzünden gelemiyoruz” şeklinde. İnsanların da ilgisinin olduğu yayınevleri bunlar. Bu yüzden insanlarda “niye geleyim ?” diyorlar.
İnsanlar yeni kitapları görmek, farklı yayınevlerinin kitaplarına bakmak için geliyor. Sonuçta her yayınevi fuar öncesinde kitaplar çıkarıyor fuara özel. Bunun okuyucuya buluşmasını istiyorsun ayrıca imza günleri yapıyorsun. Bizim gibi kendi imkanlarıyla zar zor ayakta kalmaya çalışan yayınevlerinin burada olması gerekiyor, olmadığımızda fuar gerçekten piyasalaşmış durumda, piyasanın eline teslim etmiş oluyoruz o yüzden ısrar etmek lazım.
Kaos Yayınları: Bu kiralarla önümüzdeki yıllarda fuara katılmamız mümkün değil
Fuar önceki yıllara göre çok değişti. Tepebaşı’ndan taşındıktan sonra tamamen zihniyet değişti, katılımcı profili değişti, bir ölçüde ziyaretçi profili de değişti. Ama bu son yıllarda pandemiden sonraki bu ilk fuarda toplumsal içerikli kültür ağırlıklı yayınevleri açısından fuara katılmak gün geçtikçe zorlaşıyor.
Bunun nedenlerinden biri Tuyap’ın şirket olarak zihniyet değişikliğine gitmesi. Önceki yıllarda “kitap fuarları bizim için prestij fuarlarıdır kar amacı gütmüyoruz kendini kurtarması yeter” diyorlardı. Bakıyoruz bu mantık tamamen değişmiş katılımcılar için servisler kaldırılmış, fiyatlar son derece yüksek önceki yıllarda indirim yapıyorlardı küçük yayınevleri için böyle bir uygulama vardı. Bu kiralarla önümüzdeki yıllarda fuara katılmamız mümkün değil. Özellikle siyasi perspektifi olan yayınevleri için işler çok zor.
Nisan Yayımcılık: Bizim gibi ilerici yayınevlerinin gittikçe ayağı kesiliyor bu da fuarın havasını etkiliyor, etkilemiş durumda
Nisan Yayımcılık olarak uzun süredir düzenli bir şekilde katılıyoruz. İki yıldır pandemiden kaynaklı yapılamıyordu. Dolayısıyla pandemiden sonra daha büyük bir ilgi olacağını düşünüyorduk ama iki gündür Cumartesi-Pazar olmasına rağmen genel bir hareketlilik olsa da kitap alımı ve ilgide bir düşüklük olduğunu görüyoruz. Bunun Tuyap’la ilgili fuarın organizasyonuyla ilgili olduğunu düşünüyoruz.
Demokrat, yurtsever, ilerici yayınevlerinin fuara katılamaması veya milliyetçi- gerici dernek ve yayınevlerinin giderek sayısının artması buraya gelen kitlenin azalmasını da etkiliyor.
Okur yazar, kitap takip eden kitlenin fuara çokta ilgi göstermediğini söyleyebiliriz. Diğer yandan bu kitlenin kendisini bulduğu kar amacı gütmeden gerçekten yayıncılık yapmaya çalışan yayınevlerini bulamaması, hayat pahalılığı, insanların geliş-gidişini etkiliyor. Ekonomik kriz hayatın her alanına yansıdığı gibi burayada yansıyor. Bir aileden birkaç kişinin karşıdan buraya gelmesi bile belli bir meblağı gerektiriyor.
Fuar her sene biraz ticarileşiyordu ama bu sene gerçekten başka bir noktaya evrilmiş durumda. Mesela, fuar katılımcılara ücretsiz davetiye veriyordu, ücretsiz giriş hakkı tanıyordu onu kaldırmış durumda, giriş ücretleri yüksek. Gerçekten Tuyap Kitap Fuarı sermayeye daha fazla açılan bir yere dönüşmüş durumda. Gücü olan büyük yayınevleri burada çok, daha rahat yer alabiliyor kendini ifade edebiliyor. Bizim gibi ilerici yayınevlerinin gittikçe ayağı kesiliyor bu da fuarın havasını etkiliyor, etkilemiş durumda.
Buna rağmen burada olmak önemli kitlemizle, okurlarımızla buluşmak önemli. Burada yaratılmak istenen sermaye ağırlığına karşı ilerici yayınevlerinin olması önemli diye düşünüyoruz.
