H. Merkezi: Mısır’da Müslüman Kardeşler ve temsilcisi Mursi’ye karşı gelişen halk hareketi Mısır ordusunun darbe yaparak Mursi’yi görevden almasıyla yeni bir boyut almıştı.
Mısır halkının düzene ve bugünkü temsilcisi Mursi’ye karşı gelişen öfkesini gerekçe gösteren ordu darbe yaptı. Mısır halkının özgürlük, demokrasi ve insanca yaşanacak bir Mısır talebiyle yürüttüğü mücadelenin önüne böylece ordu tarafından yeni bir set çekilmiş oldu. Mısır ordusu, Mısır halkının gelişen isyanının düzene yönelmesi karşısında sistemi korumak adına halkın Mursi’ye yönelik öfkesini bahane ederek darbe yaptı. Mısır ordusu, gelişen hareketi karşısına almaktan çok Mursi’yi hedef tahtasına koyarak hareketi manipüle etmeyi amaçladı. Mısır ordusunun darbesine karşın halk, taleplerini haykırarak Tahrirdeki eylemlerini sürdürüyor. Halk hareketi, Mursi’yi deviren ve halka rağmen halk adına hareket eden orduya da tepkili.
“Yeni Hükümet” Göreve Başladı
Mısır’da Cumhurbaşkanı Muhammed Mursi’nin ordu darbesiyle görevden alınmasının ardından oluşturulan “yeni hükümetin” üyeleri yemin ederek göreve başladı. Darbeyi televizyon ekranlarından duyuran Savunma Bakanı ve Genelkurmay Başkanı General Abdülfettah el Sisi, aynı zamanda Başbakan Yardımcısı oldu.
Geçici hükümetin başına, Anayasa Mahkemesi Başkanlığı’ndan Geçici Cumhurbaşkanlığı’na getirilen Adli Mansur ve Başbakan Hazım el Beblavi getirildi. Yeni kabinede, Mursi tarafından atanan İçişleri Bakanı Muhammed İbrahim’in koltuğunu koruması ise dikkat çekiyor. Nebil Fehmi’nin Dışişleri Bakanı olduğu kabinede, Şerif İsmail, Petrol Bakanı olarak görev yapacak. Ticaret ve Sanayi Bakanlığı’naysa bir Hristiyan getirildi: Munir Fakri Abdil Nur. Sağlık Bakanı Maha el Rabat ile birlikte 2 kadın daha yeni hükümet üyeleri arasında. Geçici hükümetin önümüzdeki hafta anayasa değişikliklerini yapacak kurulu ve seçim takvimini belirlemesi bekleniyor.
Müslüman Kardeşler Mursi’nin Göreve İade Edilmesini İstiyor
Mursi’nin göreve iadesini isteyen Müslüman Kardeşler ise eylemlerine devam ediyor. Yemin ederek göreve başlayan yeni hükümetin de meşru olmadığını savunan Müslüman Kardeşler, direniş çağsısı yapıyor. Müslüman Kardeşler sözcüsü Cihad el Haddad, “Bu gayrimeşru bir hükümet, gayrimeşru bir Başbakan, gayrimeşru bir kabine” diyerek, hükümeti tanımadıklarını söyledi.
Kahire’de Pazartesi gecesi Müslüman Kardeşler ile polis arasındaki çatışmalarda 7 kişi öldü, 400’den fazla kişi gözaltına alındı. Nil Nehri’ni şehir merkezine bağlayan 6 Ekim Köprüsü ve Ramses Meydanı, çatışmaların yoğunlaştığı bölgelerden. Müslüman Kardeşler taraftarları Tahrir Meydanı’nda eylem yapan kitleye de saldırıyor.
En şiddetli çatışmaların yaşandığı yer ise başkentin güneybatısındaki Giza semti. Yolları kapatan İhvan taraftarlarına polis gerçek mermilerle şiddetli bir biçimde saldırdı. Sağlık Bakanlığı yetkilisi Muhammed Sultan’ın verdiği bilgiye göre, Salı sabahına kadar süren çatışmalar sırasında 261 kişi yaralandı. Sultan, yaralananlar arasında polislerinde olduğunu söyledi.
AKP’ye Eleştiri
Öte yandan yeni oluşturulan hükümet, Türkiye’yi “iç işlerine” karışmakla suçlayarak, “Mısır’ın egemenliğine saygı” gösterilmesini istedi. Geçici Cumhurbaşkanı ilan edilen Adli Mansur’un sözcüsü, gelişmelerle ilgili Ankara’dan gelen açıklamaları eleştirdi. Sözcü Ahmed el-Müslümani, Türk hükümetinden yapılan açıklamaların “uygunsuz” olduğunu ve “Mısır’ın iç işlerine müdahale” niteliğinde olduğunu dile getirdi. Cumhurbaşkanlığı sözcüsü şöyle konuştu: “Ankara’ya açıkça söylüyorum ki, Mısırlıların egemenliğine ve Mısır halkının iradesine saygı göstermeliler. Mısır, Taksim Meydanı’nda olanlara müdahil değildi.”
Mısır’da Müslüman Kardeşler taraftarları ve Mursi’ye karşı gelişen halk hareketi Ramazan ayının ilk Cuma gününde meydanlara çıktı, Kahire’nin çeşitli bölgelerinde bir araya geldi.
Muhammed Mursi’nin Cumhurbaşkanlığı görevine dönmesini isteyen binlerce Mursi taraftarı Kahire’nin doğusunda toplandı. Mursi’ye karşı gelişen halk hareketi ise Tahrir Meydanı’nı dolduruyor. Halk hareketi Tahrir Meydanı’nda yaptıkları eylemin ardından toplu iftar düzenlendi.
Müslüman Kardeşler Kahire’nin doğusundaki Cumhurbaşkanlığı Muhafız Alay Komutanlığı’nda tutulan Mursi için, hafta boyunca karargâhın önünde eylemler düzenledi. Binlerce Mursi taraftarının bir araya geldiği bölgelerden biri de Rabaa el Adeviye Camii’nün önü. Müslüman Kardeşlerin dini lideri Muhammed Bedii ve hareketin önde gelenleri hakkında ‘şiddeti teşvik etme’ suçlamasıyla Çarşamba günü yakalama emri çıkarıldı.
Bunlar yaşanırken, Geçici Cumhurbaşkanı Adli Mansur, yeni seçim ve anaya için takvim belirledi ancak Mursi taraftarları ve halk hareketini oluşturan güçler Mansur’un planlarına itiraz etti ve plan hazırlanırken kendilerine danışılmadığını söyledi. Mansur’un Salı günü başbakanlık koltuğuna getirdiği Hazım el Beblavi de, kabinede Müslüman Kardeşler’in siyasi kolu Hürriyet ve Adalet Partisi’ne de yer verilebileceği teklifini yöneltti ama parti, bu teklifi reddetti.
Savcılık Mursi’ye Yönelik Suç Duyurularını “İncelemeye” Başladı
Öte yandan Mısır Başsavcılığı, devrik lider Muhammed Mursi ve üyesi olduğu Müslüman Kardeşler’e yönelik suç duyurularını incelemeye başladığını açıkladı. Savcılığın açıklamasına göre suçlamalar arasında casusluk, protestocuların öldürülmesini teşvik, askeri kışlalara saldırmak ve ekonomiye zarar vermek de var. Açıklamada, başvuruların kim ya da kimler tarafından yapıldığı belirtilmedi. Savcılığın açıklamasında suçlanan kişilerin sorgulanabilmesi için dosya hazırlanmak üzere şikâyetlerin incelendiği açıklandı. Ordunun yönetimi elinden bulundurmasına tepki gösterenlere yönelik şiddeti araştırmayan savcılığın Mursiye yönelik şikâyetleri incelemesi de dikkat çekiyor. Öyle görünüyor ki savcılık Mursiye karşı gelişen harekete mesaj vermeye çalışıyor.
ABD’den Demokrasi Oyunu
Mısır’da ordunun yönetimi devirmesini darbe olarak adlandırmayan ABD emperyalizmi denge politikası yürütüyor. Bir yandan orduyu desteklerken öte yandan Mursi’yide muhafaza etmek istiyor.
ABD, gözaltında tutulan Mursi’nin serbest bırakılması çağrısında bulundu. Benzer bir durum AB içinde geçerli. Mısırda yaşananlar karşısında demokrasi havarisi kesilen AB emperyalizmi Mursi’nin yetkilerinin kısıtlanmamasını istedi.
Sözcü Jay Carney, yeni sürecin başarılı olması için tüm tarafların katılımının gerekli olduğunu vurgulayarak, Müslüman Kardeşler liderleri hakkında tutuklama emri çıkarılmasını “eleştirdi”. Carney, ABD’nin Mısır’a yapacağı yardımı askıya almaları gerektiğini düşünmediğini dile getirdi. ABD Dışişleri Bakanlığı sözcüsü Jen Psaki ise Müslüman Kardeşler’e karşı tutuklama kampanyasının, Mısırlı askeri ve sivil yetkililerin verdiği güvencelere ters olduğunu ifade etti.
Almanya Dışişleri Bakanlığı da tüm gruplara şiddetten uzak durmaları çağrısında bulunup Mısırlı yetkilileri Mursi’ye yönelik kısıtlamalara son vermeleri ve uluslararası kuruluşların kendi ile iletişime geçmesine izin vermeleri çağrısında bulundu.
