H. Merkezi: 17. Uluslararası Gezici Filmmor Kadın Filmleri Festivali 7 Mart’ta İstanbul’da başlıyor. 7 Mart’ta İstanbul Modern Sinema’da, 9 Mart’ta Caddebostan Kültür Merkezi’nde başlayacak Agnès Varda retrospektifi Agnès Hakkında Her Şey 30 Mart’a kadar sürecek. Retrospektif dışındaki festival programı 11-17 Mart’ta Fransız Kültür Merkezi’nde, 12-16 Mart’ta Barış Manço Kültür Merkezi’nde.
İstanbul’un yanı sıra; Giresun 9-10 Mart; İzmir 6-7 Nisan; Mersin 13-14 Nisan; Antalya 20-21 Nisan; Adana 27-28 Nisan; Diyarbakır 4-5 Nisan’da. Yeryüzünün yüzlerce dilinden, onlarca ustasında 74 film; atölyeler, paneller, forumlar ve söyleşilerle dolu dolu bir programla Kadınların Festivali; 17. Filmmor Kadın Filmleri Festivali başlıyor.
Filmmor Kadın Kooperatifi, Akademiden Toplumsal Cinsiyet Eşitliğine Destek Topluluğu, UNESCO Toplumsal Cinsiyet Eşitliğinin Geliştirilmesi ve Kadınların Güçlenmesi Kürsüsü, İzmir Kadın Dayanışma Derneği, Antalya Kadın Dayanışma Derneği, Kadın Emeği Kolektifi Derneği, İzmir Bağımsız Kadın İnisiyatifi, Adana Kadın Platformu ve Ortadoğu Sinema Akademisi Derneği dayanışması ile yapılan 17. Filmmor Kadın Filmleri Festivali’nde; Agnès Varda Retrospektifi salonlardan alınabilecek biletlerle ya da Filmmor Kartları ile; diğer tüm gösterim ve etkinlikler ise ücretsiz izlenebilecek.
Kadınların Sineması
17. Filmmor Kadın Filmleri Festivali’nde, sinemaya ve hayata özgün/feminist kadrajlar açan, 21. yüzyılın ustalarından 49’unun “sinemayla dansı”; Türkiye ve dünyadan 74 film var. Agnès Varda Retrospektifi Agnès Hakkında Her Şey yanında; Kadınların Sineması, Kendine Ait Bir Cüzdan, Bedenimiz Bizimdir, Cins-iyet-ler, Feminist Bellek; Ursula K. Le Guin, Kadınların Seçimi; Yerel Adımlar, Geniş Alanlar bölümlerinde filmler; Hikâye Anlatıcısı Kadınlar, Sinemada Cinsiyet Temsilleri ve Performansları, Feminist Kadraj panelleri; kadınların sinema yapma temaşasını kolaylaştırmak için atölyeler, söyleşiler, forumlar, yönetmenlerle buluşmalar var.
Festivalde Türkiye prömiyerlerini yapacak olan yeni yapımlar, feminist sinemanın son yapımları var. 2018 Toronto Hot Docs’un açılış filmi olan, 2019 Berlin Film Festivali Culinary Cinema bölümünde Avrupa prömiyerini yapan Maya Gallus imzalı Hararet: Mutfak (D)evrimi adıyla müsemma bir konuyu ele alıyor. Hem kadının yerinin mutfak olduğunu söyleyen hem de şef olarak şan şöhreti kendileri üstlenen erkeklerin gastronomi alanındaki egemenliğini kıran 7 şef üzerine bir belgesel.
2019 Toronto Film Festivali’nde dünya, Berlin Film Festivali Panorama bölümünde Avrupa prömiyerini yapan Esther Rots imzalı Mâzi/Retrospekt, şiddet gören kadınlara destek veren bir sosyal görevlinin başına gelenleri kronolojik bir yapboz gibi anlatan gerilim filmi.
Fransız yapımı Hotel Echo ise orman içinde bir yangın gözetleme istasyonunda çalışan iki kadının işini bir metafor olarak kullanarak aile içi şiddetin nasıl gözetlenebileceğini, bu toplumsal yangının kayıtsız kalınmayarak nasıl söndürüleceğini şiirsel bir dille sorguluyor.
Kadınların Şekillendirdiği Ülke, son yıllarda eşitlik açısından en ileri ülkelerden biri olarak örnek gösterilen İzlanda’dan iki dünya snowboard şampiyonunun yaptığı bir belgesel. Anne-Flore Marxer ve Aline Bock, ülkeyi gezerek hem spor yapıyor hem de cinsiyet eşitliğini irdeliyor. Anne-Flore Marxer Filmmor’a konuk olacak ve izleyicilerle buluşacak.
20’li yılların dışavurumcu sineması tarzında çekilmiş bir radikal kuir feminist başyapıt olan Zehirli Çiçek: Bir Yeraltı Senfonisi ekibini de İstanbul’da konuk edeceğiz.
Hollanda sinemasının yaşayan en önemli yönetmenlerinden Nanouk Leopold, geçen yıl Berlin Film Festivali Generation bölümünde dünya prömiyerini yapan, Crossing Europe Film Festivali’nde En İyi Film seçilen Cobain ile Filmmor programında yer alıyor.
İlk Gün ve Bir Dakika Sonra, Danimarka sinemasının sıra dışı canlandırma yönetmeni Sara Koppel’dan sadece 2 dakika içinde ne kadar yaratıcı olunabileceğini kanıtlayan bir punk-rush film.
Türkiye sinemasından ulusal ve uluslararası festivallerde ilgi gören, vizyona giren üç uzun metraj film, kısa film ve belgesel yapımlar; kadınların sinemada ve her alanda karşılaştıkları zorluklara rağmen öznesi oldukları üretimin gönenç seçkisi.
Kadınların Sineması bölümü filmleri:
- Androktones / Emine Yıldırım
- Apartman / Belkıs Bayrak
- Benim Özgürlüğüm, Senin Özgürlüğün / Diana Näcke
- Borç / Vuslat Saraçoğlu
- Cemile / Aminatou Echard
- Cobain / Nanouk Leopold
- Çorba & Ekmen / Sarah Signac
- Girift / Cansu Karaman
- Güven / Sefa Öztürk
- Hotel Echo / Eléonor Gilbert
- Kadınların Şekillendirdiği Ülke / Anne –Flore Marxer
- Kutlama / Elif Sözen
- Lal / Cemre Yılmaz
- Marysia’nın Dünyası / Katarzyna Ewa Żak
- Miras / Baran M. Reihani
- Misafir / Andaç Haznedaroğlu
- Nedret Bugün Kaybolur / Berrak Çolak
- Pepita’nın, Çalmayın / Vanessa del Campo
- Sam’in Rüyası / Nolwenn Roberts
- Soğuk Bir Yaz / Ji Qiaowei
- Sokaklar Bizim / Clara Santaolaya
- Sonsuzluğa Süzülmek / Joanne Lurie
- Umutlu Bir Hikaye / Jale İncekol
- Yürek / Fanni Metelius
- Zehirli Çiçek – Bir Yeraltı Senfonisi/Sabine Jelinkova, Irene Schanda, Flora Schanda
Kendine Ait Bir Cüzdan bölümü filmleri:
- Demir Leydi / Aliye Ceylan
- Hararet: Bir Mutfak Devrimi / Maya Gallus
- İmparatorlukta Zor Bir Gün / Sezen Kayhan
- Prenses Model / Dilan Engin
- Sandalye Kapmaca / Lucia Chiarla
- Uzun Lafın Kısası / H. Sevim Işık Bäro
Bedenimiz Bizimdir bölümü filmleri:
- Altın Kız / Chiara Fleischhacker
- Dikenli Düğün / Mirvet Médini Kammoun
- Kanlı Mary / Eszter Katalin
- Mâzi / Esther Rots
- Zig Zag / Zeynep Merve Uygun
Cins-iyet-ler bölümü filmleri:
- Azıcık Dünyayı Kurtarman Lazım / Peppe Andersson
- Dans Eden Kızlar / Zeynep Köpürülü
- İlk Gün ve Bir Dakika Sonra / Sarra Koppel
- Yatak / Mónica Lairana
Agnès Hakkında Her Şey!
17. Filmmor Kadın Filmleri Festivali’nde, İstanbul Modern, Fransız Kültür Merkezi, Kadıköy Belediyesi Sinematek/Sinemaevi işbirliğiyle yapılan, feminist sinemanın “yaratıcı-tanık” ustası Agnès Varda’nın 19’u uzun, 14’ü kısa metraj olmak üzere 33 filmini içeren retrospektifi, Agnès Hakkında Her Şey 7 Mart-30 Mart tarihleri arasında İstanbul Modern ve Caddebostan Kültür Merkezi’nde izlenebilecek. Yönetmenin dünya prömiyeri Berlin Film Festivali’nde yapılan otobiyografik filmi Agnès, Varda’yı Anlatıyor da bu seçkide Türkiye prömiyerini yapacak.
Sinema tarihinin en özgürlükçü ve yenilikçi yaratıcılarından, feminist hareketin sinemadaki özgün temsilcilerinden, 91 yıldır “hayatta olan ve merak eden”, 65 yıldır “sinemayla dansı” ilham vererek süren Agnès Varda ve feminist sinemanın tüm “görüntü toplayıcı”larıyla Filmmor’da buluşacağız.
Retrospektif: Agnès Varda “Agnès Hakkında Her Şey”:
- 5’ten 7’ye Cleo
- 7 Oda, Mutfak Banyo… Bu Fırsat Kaçmaz
- 101 Gece
- Agnès, Varda’yı Anlatıyor
- Agnès Varda’ya Göre Jane Birkin
- Agnès’in Plajları
- Aslanların Aşkı (…ve Yalanları)
- Biri Şarkı Söylüyor, Diğeri Söylemiyor
- Çatısız Kuralsız
- Çok Güzel Merdivenlerin Var, Biliyor Musun?
- Dagerotipler
- Fısıldayan Duvarlar
- Gülüm Elsa
- İran’da Aşk Keyfi
- Jacques Demy’nin Dünyası
- Kadınların Cevabı: Bizim Bedenimiz, Bizim Cinselliğimiz
- Kara Panterler
- Kung-fu Master!
- Mac Donald Köprüsü Nişanlıları
- Mekânlar, Yüzler
- Mutluluk
- Nantes’lı Jacquot
- Paralel Yaşamlar
- Rochefort’un Kızları 25 Yaşında
- Sahilde
- Sinevardafoto
- Sözümona Karyatidler
- Toplayıcılar
- Toplayıcılar… İki Yıl Sonra
- Uçarı Aslan
- Yalancı Belgesel
- Yanco Amca
Film+ bölümündeki gösterim+etkinlikler ise:
Feminist Bellek; Ursula K. Le Guin
- Ursula K. Le Guin’in Dünyaları / Arwen Curry
Geçen yıl yitirdiğimiz, bilimkurgu edebiyatıyla feminist politikayı birleştirerek çığır açan ve çağdaşlarına esin veren Ursula K. Le Guin hakkında detaylı bir belgeselle ‘büyücü’yü anıyoruz.
Müzik Piyasasında Erkeklik ve İktidar
- Ünkapanı / Müzde Yazıcı Ergin
2018 yılında genel olarak sanat, özel olarak da müzik sektörü ve iktidar ilişkileri çok tartışıldı. Müjde Yazıcı Ergin’in Unkapanı Plakçılar Çarşısı belgeselinin gösteriminin ardından aradan geçen yıllarda müzik endüstrisindeki gelişmeleri, erkek egemen yaklaşımı, kült müzisyenlerin iktidarla yakınlaşmalarını ve yeni muhalif sesleri tartışacağız.
Donör Ol Donör Bul
- Kornea İkilisi / Eylem Şen
Yönetmen Eylem Şen, ilik nakli olmayı bekleyen kızı Öykü Arin için donör arayışı sırasında bir de belgesel çekti. Eylem ve Öykü ile dayanışma çağrısıyla birlikte bu filmi sunuyoruz.
Panel: Hikaye Anlatıcısı Kadınlar / Funda Alp, Gül Abus Semerci, Nuran Evren Şit, Özlem Yılmaz, Pınar Bulut, Selcan Özgür, Zehra Çelenk, Ceyda Aşar
Çağımızın hikâyeleri görsel-işitsel mecrada anlatılıyor ve önce senaristlerin elinden çıkıyor. Türkiye’de çok izlenen dizilere ve filmlere imza atan kadınlar, neden ve nasıl hikâye anlattıklarını izleyiciyle paylaşacak.
Panel: Sinemada Cinsiyet Temsilleri ve Performansları / Aase Högfeldt, Dana Linssen, Janet Barış
İsveç’ten LadyBug Festivali’nin kurucusu Aase Högfeldt, Hollanda’dan film dergisi Filmkrant’ın editörü Dana Linssen, Türkiye’den sinema yazarı ve akademisyen Janet Barış ile sinemada cinsiyetin değişen temsil ve performanslarını konuşacağız.
Panel: Feminist Kadraj / Emine Yıldırım, Meryem Yavuz, Sefa Öztürk
“Kadın bakış açısı”ndan öte sinemada feminist bakışı, görüntü yönetmeni Meryem Yavuz, yönetmen ve senarist Emine Yıldırım ve Sefa Öztürk ile tartışacağız.
Kadınların Seçimi; Yerel Adımlar, Geniş Alanlar
Yine kadınların adı, alanı olmayan yerel seçim meselesine festivalde yer ayırdık, 7 şehirde film izleyip forum edeceğiz.
Film: Bu Ne Güzel Demokrasi! / Belmin Söylemez, Berke Baş, Haşmet Topaloğlu, Somnur Vardar
Forum:
İstanbul / Bahar Yalçın, Februniye Akyol, Serpil Çakır
Giresun / Saliha Yayla, Sinem Mısırlıoğlu, Hülya Uğur Tanrıöver
Antalya / Aylin Onursev, Çiğdem Aydın, Nurcihan Temur
Adana / Canan Güllü, İlknur Üstün, Türkan Eşli
İzmir / Hülya Gülbahar, Nesrin Nas, Pelin Erda
Mersin: Canan Yüce, Gülsüm Kav, Yüksel Mutlu
Diyarbakır / Ayla Akan Ata, Ayşe Gökkan, Nebahat Akkoç
Film Yapım Atölyesi: Fikirden Perdeye
Cihan Aslı Filiz, Çiğdem Mater
Fikir aşamasından perdeye, bir filmin yapım sürecinin iki gün boyunca detaylı olarak konuşulacağı bu atölyede, senaryodan dosya hazırlamaya, setten post prodüksiyona aklınızdaki sorulara hep beraber yanıt bulmaya çalışacağız.
Yarışma Yok, Dayanışma Var
Her yıl olduğu gibi bu yıl da festivalde yarışma yok, daima dayanışma var ama biri sinema sektörümüzün hal-i pür melalini mizahla eleştiren, diğeri bütün kadınlara ve sinemacılara umut olan iki ödül var: Altın Bamya Ödülleri ve Mor Kamera Umut Veren Kadın Sinemacı Dayanışma Ödülü.
Altın Bamya Ödülleri
Türkiye sinema sektörü geride bıraktığımız yılda 173 yeni film yaptı. Kadınlar bu filmlerin yüzde birine dahi imza atmadı. Erkekler ve erkeklik ekseninde erkeklerin kahramanlıklarını, savaşlarını, maceralarını, meselelerini, dertlerini, hatalarını, suçlarını, işlerini, ilişkilerini, saçmalıklarını, sakarlıklarını, skandallarını, sakallarını, bıyıklarını izlemeye doymadı Türkiye. Bu bir sorun, ama kimse sorun etmedi. Yıllardır büyüyen bu sorunu Türkiye sinema sektöründen hiç kimse dert edinmedi. Hiçbir meslek kuruluşu yıllardır süregiden bu durum hakkında bir araştırma yaptırmayı, bir konferans, toplantı, panel, forum düzenlemeyi düşünmedi. Türkiye sinemasının etik ve estetik açıdan mükemmel olduğunu, eleştirilecek, tartışılacak, geliştirilecek ve ileri götürülecek hiçbir yanı bulunmadığını, sadece gelir ve finansman endişesi taşıdığını 2018 yılında öğrendik.
Meğer bütün mesele sinema salonlarından elde edilecek gelir ve devletten alınacak destekmiş. Yeni sinema yasasının bu şahane filmler geçidini nasıl etkileyeceğiymiş. Sinema salonlarının patlamış mısırdan elde ettiği kârdan kendilerine pay düşmeyişinden şikayet eden sinema sektörü, bir kez olsun “Biz nasıl filmler yapıyoruz?” diye sormadı. Salonlardan önce Netflix’te film göstermenin sakıncalarına demeçler ve yazılar döşeyenler toksik bir erkekliğin, mizojini ve homofobinin buram buram yayıldığı, cinsiyetçi mizahı sinemanın temeli haline getiren, eşitsizlikten beslenen, hem görüntüde hem sözde şiddeti normalleştiren, kanıksatan, körükleyen, zaman zaman da yücelten yüzlerce film üretilmesini sorgulamadı.
Bu mizah anlayışını benimsemediğimiz için biz de mizahı bir yana bırakıyor, bu yıl Altın Bamya ödülünü 1 Nisan’da değil festival süresince takdim ediyoruz. Sektörü temsil eden ve kurumsal olarak ayrımcılık ve eşitsizlik karşıtı hiçbir çalışma yapmayan tüm sinema meslek örgütlerine bu yılın Altın Bamya ödüllerini sunuyoruz. Onlar kendilerini bilir. Ödüller festival boyunca yanımızda olacak, meslek örgütü yöneticilerine veya ödülü yöneticilerine layık gören üyelere, sosyal medyada paylaşılacak öz-çekim karşılığı teslim edilecek.
Mor Kamera Umut Veren Kadın Sinemacı Dayanışma Ödülü
Mor Kamera bu yıl, Kutlama adlı filmiyle Elif Sözen’in oldu. Filmin festival ekibine verdiği umudu, böylelikle, tüm festival izleyicileriyle paylaşıyoruz.
Filmmor’dan özel bir Mor Kamera ödülü de; hepsine tek tek vermek mümkün olmasa da, sinema sektöründe tacize, ayrımcılığa, eşitsizliğe susmayan, umudumuzu ve direncimizi çoğaltan tüm kadın sinemacılara, dayanışmayla…
Mor iğnesi-bamyası, Mor kamerası-dayanışması, sinemayla dansı, Büyücü Ursula’sı, toplayıcı Agnès’i ile 17. Filmmor Kadın Filmleri Festivali; 7 Mart’tan 7 Mayıs’a 7 şehirde perdede…
