Türk Tabipleri Birliği (TTB) “Aile Hekimliği Pandemi Anketi Aralık 2020” sonuçlarına ilişkin online basın toplantısı yaptı. Toplantıya TTB Merkez Konsey Başkanı Şebnem Korur Fincancı, TTB Merkez Konseyi üyesi Dr. Kazım Doğan Eroğulları, TTB Aile Hekimliği Kolu Üyesi Emrah Kırımlı katıldı.
Koronavirüs (Kovid-19) pandemisindeki durumu aile hekimleri aracılığıyla aktaran çalışmaya 75 farklı ilden bin 520 aile hekimi katıldı.
TTB’nin çalışmasına göre, aile hekimliği listelerinde Kasım ayında 476 bin 293 olan PCR pozitif sayısı Aralık ayında 543 bin 39, Kasım ayında izlemde olan kişi sayısı ise 1 milyon 435 bin 214’den 1 milyon 519 bin 815’e çıktı.
TTB’nin Aile Hekimliği kolunun hazırladığı çalışmaya göre, Eylül ayında 186 bin 780, Ekim ayında 143 bin 732, Kasım ayında ise 476 bin 293 PCR pozitif vaka sayısı tespit edildi. Aralık ayında tespit edilen 543 bin 39 PCR pozitif ile birlikte geride kalan dört ayda TTB’nin tespit ettiği toplam PCR pozitif sayısı 1 milyon 349 bin 884 oldu.
Yapılan anket çalışmasına ilişkin toplantıda sunum yapan TTB Aile Hekimliği Kolu Üyesi Emrah Kırımlı, “Biz bu çalışmaya başladığımızda sokağa çıkma yasağı tedbirleri başladı. Bu tedbirlerin yansımasını bazı yerlerde gördük bazı yerlerde göremedik. Bu da tedbirlerin kapsamlılığıyla ilgili soru işareti doğuruyor” dedi.
Salgının devam ettiğini belirten Kırımlı, “Kasım ayında Türkiye genelinde aile hekimine düşen Kovid-19 hasta sayısı 19 iken Aralık ayında 22’ye çıktı. İzlem hastası sayısı Kasım’da 59 iken 63’e çıktı. Salgın İstanbul’a gelince tüm Türkiye’de önlem alınıyor. Bu günlerde İstanbul’da büyük oranda azaldı, İstanbul’dan gidince tedbirler de gevşeyecek ama öyle değil. Tüm Türkiye’ye baktığımız zaman görüyoruz ki bazı illerde salgın yoğun bir şekilde devam ediyor” diye belirtti.
Kasım ayından Aralık ayına geçildiğinde İstanbul’da yüzde elliden fazla düşüş olduğunu kaydeden Kırımlı, şöyle devam etti: “Ankara’da ve Bursa’da düşüş oldu. Bunlar Kasım ayında çok yoğun vakaların olduğu yerler.
Ama İzmir’e bakıyorsunuz Ekim, Kasım ve Aralık’ta hep arttı. Muğla’da iki katına çıktı, Adana’da dört katına çıktı. Aydın’da üç katına, Antalya’da iki katına, Artvin’de üç katına, Hatay’da dört katından fazla artmış. Kocaeli’de, Samsun’da, Sakarya’da artmış. Bizim meslektaşlarımız buralarda ölüyor. Akdeniz tarafında o illerde ne yazık ki çok yoğun vakalar olduğunu görüyoruz.”
Aile Sağlığı Merkezleri’nde (ASM) Kovid-19 geçirenlerin sayısının da artış gösterdiğini belirten Kırımlı, “3 ASM’den 2’sinde en az bir sağlık çalışanı hastalandı. 5 bin ASM’de en az 15 bin birinci basamak çalışanı Kovid-19 geçirmiş durumda. Bu da büyük bir orandır. Elli bine yakın bir birinci basamak çalışanı var ve yüzde 30’lara aran bir rakam. Aile Sağlığı Merkezleri’nde hastalanan insan sayısı toplumun kat kat üstünde” ifadelerinde bulundu.
Türkiye’de toplum tabanlı kanser taramalarının büyük çoğunluğunun birinci basamakta yapıldığını belirten Kırımlı, aile hekimlerinin salgın döneminde kolon kanseri, rahim ağzı ve meme kanseri taramalarında azalma olduğunu belirttiklerini ifade etti. Aile hekimlerinin yüzde 90’a varan tarama azalmasından bahsettiğine dikkati çeken Kırımlı,
“Sağlık Bakanlığı bütçesine baktığımızda 2019 için 9 milyon kanser taraması yapıldığını söylerken 2020’de bu sayının 3 milyon olduğunu söylüyor. 6 milyona yakın kişinin kanser taraması yapılmadı. Bu insanlar erken tanı şansını kaybetti. Genel olarak hekimler yüzde 90 kanser taramasının azaldığını söyledi.
2019’da 1 milyon 850 bin kolon kanseri taraması yapmışız. Yüzde 60 oranda azalmış olsa bile tespit edilen en az 3 bin kişinin kolon kanseri erken tanı şansını kaybettiğini söyleyebiliriz. Büyük ihtimalle daha büyük bir sayı bu” diye konuştu.
TTB Merkez Konsey Başkanı Şebnem Korur Fincancı ise şunları söyledi: “Birinci basamağın tümüyle aşılama yapılması için hızla düzenlemesi gerekir. Aile Hekimleri birimlerinin uygun hale getirilmesi gerekir. Birinci basamak esas olmalı. Birinci basamağı uzun zamandır ihmal etmiş sağlık politikalarına karşı güçlendirecek, yaygınlaştırabilecek çalışmalar yapılmalıdır. Salgın sınıfsaldır. Bunda özellikle uzun yıllardır birinci basamağın ihmal edilmiş olmasının çok büyük etkileri var.”
