Mezopotamya Tutuklu ve Hükümlü Aileleri Hukuki ve Dayanışma Dernekleri Federasyonu (MED TUHAD-FED), Özgürlük İçin Hukukçular Derneği (ÖHD) ve Diyarbakır Tutuklu Aileleri ile Yardımlaşma Derneği (TUAY-DER), Elazığ 2 Nolu Yüksek Güvenlikli Hapishanesi’nde yaşanan hak ihlallerine ilişkin MED TUHAD-FED binasında basın toplantısı düzenledi.
MED TUHAD-FED Eşbaşkanı Mehmet Temizyüz, hapishanede yakınları bulunan aileler tarafından yapılan başvurular neticesinde 7 Ağustos’ta tutsaklarla bir görüşme gerçekleştirdiklerini söyledi. İşkence, kötü muamele ve ceza infaz kurumlarındaki koşullara ilişkin görüşmelerde bulunduklarını kaydeden Temizyüz, “Bu çalışma ile Elazığ 2 Nolu Yüksek Güvenlikli Cezaevi’nin açıldığı tarihten bu yana süreklileşen ve sistematik hale getirilen işkence ve kötü muamelenin tespiti ve cezaevinde hak ihlalleri ile karşılaşılan diğer sorunlara ilişkin gerekli tespitlerin yapılması, raporlaştırılması, oluşan raporlar neticesinde gerekli hukuki başvuru ve suç duyurularının yapılması amaçlanmıştır” dedi.
CPT’nin çağrısı
20 Mart 2020 tarihinde Avrupa İşkenceyi Önleme Komitesi’nin (CPT) tutuklu ve hükümlülere ilişkin bir dizi ilke yayınladığını kaydeden Temizyüz, “25 Mart 2020 tarihinde ise BM İnsan Hakları Yüksek Komiseri bir çağrıda bulundu ve 6 Nisan 2020 tarihinde de Avrupa Konseyi İnsan Hakları Komiseri yine bir çağrıda bulundu. Bu ilke ve çağrıların ortak noktası cezaevlerinde bulunan tutuklu ve hükümlülerin sayısının azaltılması ve pandemi kapsamında alınacak önlemlerin mevcut özgürlükleri kısıtlama noktasına varmaması idi. Yine BM İnsan Hakları Komiseri ve Avrupa Konseyi İnsan Haklar Komiseri bu çağrılarda açıkça gerekçesiz tutuklanan siyasi tutuklu ve hükümlülerin serbest bırakılmaları talebinde bulundu. Bu kapsamda özelde Elazığ 2 nolu Yüksek Güvenlik Cezaevi olmak üzere tüm cezaevlerinde pandemi sonrası yaşanan hak ihlallerin arttığı gözlemlenmektedir” ifadelerini kullandı.
Tutsaklarla görüşüldü
Elazığ 2 Nolu Yüksek Güvenlikli Hapishanesi’nde tutsakların işkence ve kötü muameleye maruz kaldığına dönük yazılı ve görsel medyada çıkan haberleri hatırlatan Temizyüz, “Tutuklu/hükümlü yakınları tarafından yapılan başvurular neticesinde yaşandığı iddia edilen hak ihlalleri, işkence ve kötü muamelenin yerinde gözlemlenmesi, söz konusu tutsaklarla görüşülmesi amacıyla Elazığ 2 Nolu Yüksek Güvenlikli Cezaevi’nde 7 Ağusos tarihinde ziyaret gerçekleştirilmiştir. Gerçekleştirilen ziyarette, tutsaklar ile yapılan görüşmeler sonucunda edindiğimiz bilgi ve izlenimler raporlaştırılmıştır” ifadelerini kullandı.
İşkence ve kötü muamele
Tutsaklarla yapılan görüşme sonucu hazırlanan raporda, şunlar sıralandı:
“*05.08.2020 tarihinde Ümran Cengiz ve Burhan Renkli’nin bulunduğu koğuşa sabah sayımının ardından bir grup gardiyanın geldiği ve herhangi bir açıklama yapılmadan Ümran Cengiz ve Burhan Renkli isimli tutsakları darp ederek koğuştan çıkardıkları ve hücreye götürdükleri ve bu sırada da darp etmeye devam ettikleri ve hatta tutsakların seslerinin diğer koğuşlardan duyulduğu bildirilmiştir.
*Tarafımızca işkence ve kötü muameleye maruz kalan tutsaklarla yapılan görüşmede tutsakların iki gündür hücrede kaldığı ve daha sonra koğuşa geçtiği aktarılmıştır. Tutsakların darp edilmelerinin ardından iki gün geçmiş olduğu halde sağ kol dirsek arkasında bir tl büyüklüğünde bir morluk ve şişlik olduğu, dudağında kabuklu yara olduğu, boynunda el büyüklüğünde tırnak izleri ve pembe izlerin olduğu, sol kol arkasında yeşil çürük renginde yüzük parmağı büyüklüğünde dikdörtgen şeklinde bir morluk olduğu, gövdesinin dalak kısmında tekme atılması sonucu kızarıklık ve morluk olduğu tespit edilmiştir. Ayrıca infaz koruma memurları tarafından kötü muamele sırasında tişörtünü yırttıkları tarafımıza aktarılmıştır.
* Tutsaklara keyfi gerekçelerle disiplin cezalarının verildiği bildirilmiş ve tarafımızca yapılan tespitte tutsakların disiplin cezasını içerir infaz hakimliği dosyaların çok sayıda olduğu ve hatta bir tutsağın 32 adet disiplin cezasına konu dosyasının olduğu tespit edilmiştir. Bu disiplin cezalarından hükümlü olan ve müebbet hapis cezası almış olan 4 kişinin iyi halli olmadığı gerekçesiyle infaz yakma diye tabir edilen koşullu salıverilme hakkının engellendiğine ilişkin tebligat yapıldığı bildirilmiştir.
* Aramalarda tutsakların yazdıkları günlüklere ve el yazılarının tamamına el konulduğu ve cezaevi idaresi tarafından ‘hiçbir şey yazmayın izin vermeyeceğiz’ şeklinde bir sözlü açıklama yapıldığı bildirilmiştir.
* Tutsaklara kargo ile kişisel ihtiyaçlarını gidermesi için dışarıdan kıyafet gönderilmesine izin verilmediği ve gerekçe olarak ise cezaevinde yer olmadığının bildirildiği tarafımıza aktarılmıştır.”
Öneriler
Raporda, çözüm önerileri olarak da şunlar vurgulandı:
“* Elazığ 2 Nolu Yüksek Güvenlikli Cezaevinde belirli aralıklarla yaşanan ve sistematik hale getirilen bu işkence ve kötü muamelenin son bulması için gerekli hukuki başvuru ve suç duyurusunun yapılması,
* Cezaevlerinin sorunları hakkında ilgili ulusal ve uluslararası kurumlara bilgilendirilme yapılması ve gerekli başvuruların yapılması,
* Verilen disiplin cezalarına ilişkin gerekli hukuki başvuruların yapılması,
* Hasta tutuklu ve hükümlülerin tedavi ve yaşam şartlarının iyileştirilmesi ile ilgili gerekli başvurulanın yapılması,
* Ceza İnfaz Kurumunun Meclis İnsan Hakları Komisyonu öncülüğünde tüm sivil toplum örgütlerini kapsayacak bir heyet ile koronavirüs tedbirlerine uygun bir şekilde ziyaret edilmesi yaşanan sürecin doğrudan gözlenmesi gerekmektedir.” (Kaynak: Mezopotamya Ajansı)
