İstanbul: Dersim Tertelesi için yapılmak istenen anma bu yıl Beyoğlu Kaymakamlığı tarafından yasaklandı. Ülkenin bir çok yerinde izin verilerek gerçekleştirilen anmalarda, geçen yıl da Galatasaray Meydanı’nda düzenlenmişti. Bir çok basın açıklaması ve eylemin yapıldığı Galatasaray Meydanı’nın toplantı ve gösteri alanı olmadığı iddia edilerek, Dersim Tertelesi’nin anması engellendi.
Avrupa Demokratik Dersim Birlikleri Federasyonu (ADEF) ve Dersim Dernekleri Federasyonu’nun (DEDEF), Dersim Tertelesi’nin 81’inci yıldönümünde Galatasaray Meydanı’nda yapmak istediği anma Beyoğlu Kaymakamlığı tarafından yasaklandı.
Anma için toplananlara kitleye polis tarafından GBT yaplırken, kitle gözaltı ile “tehdit” edildi. Yasağa rağmen yöresel kıyafetiyle meydana gelen iki kadın ve bir kaç kişi saat 19.38 oluncaya kadar alandan ayrılmadı. Alanda dağılmayan kitle lokma ve kırmızı karanfil dağıtırken, basının görüntü almasını da engelledi. Eyleme Pir Sultan Abdal Derneği ve Demokratik Alevi derneği de katılarak destek verdi.
Bizden daha fazla sayıda kolluk kuvvetleriyle uzaklaştırmaya çalıştılar
Anmanın engellenmesinin ardından, ZAZA-DER derneğinde yapılmak isyenen anmanın yasaklanması kınanarak, basın açıklaması burada gerçekleştirildi. İlk olarak söz alan ZAZA-DER Yönetim Kuruluu Üyesi Hıdır Eren, “İki ya da üç arkadaşımıza orada durabilmek için anca müsade edebildiler. Biz diğer arkadaşları bizden daha çok sayıda olan kolluk kuvvetleri ile uzaklaştırmaya çalıştılar” dedi. Dersim Tertelesine dair bir şey söylemenin gayri resmi ilan edildiğini belirten Eren, “O gün kadın, erkek, çoluk-çocuk yaşlı demeden Munzur vadisinde inanları katletmeleri ahlaki. Ama bizim bugün bunları söylememiz ahlaki değilmiş” dedi.
Galatasaray Meydanı “toplantı ve gösteri” alanları güzergahında olmadığı için engellenmiş!
Eren, kaymakamlık tarafından açıklamaya izin verilmeyen tebliğnameyi okudu Tebliğname ise şu şekilde; “Avrupa Demokratik Dersim Birlikleri Federasyonu(ADEF) ve Dersim Dernekleri Federasyonu(DEDEF) organizesinde,04.05.2018 Cuma Günü Saat: 19.37 ‘de Galatasaray Meydanı’nda yapılacak ‘Roza Tertele Dersim’i (Dersim Soykırımını Anma Günü)’ etkinliği, 2911 Sayılı Kanun kapsamında kaldığı ve kanun yükümlülüğünün yerine getirilmediği, İstiklal Caddesinin İstanbul Valiliği tarafından ilan edilen Toplantı ve Gösteri alanları güzergahında olmadığı, milli güvenlik, kamu düzeni, suç işlenmesinin önlenmesi, genel sağlığın ve genel ahlakın veya başkalarının hak ve özgürlüklerinin korunması amacıyla 2911 Sayılı Toplantı ve Gösteri Yürüyüşleri Kanunun 17.maddesi, 5442 sayılı İl İdaresi Kanunun 32/ç maddesi gereğince, Beyoğlu Kaymakamlığı tarafından yasaklandığı kararının tarafıma tebliğ edildiğini imzam ile tebellüğ ederim. İş bu tebliğ-tebellüğ belgesi tarafımızdan tanzim edilerek altı birlikte imza altına alınmıştır.”
“Başka 4 Mayıs’lar yaşanmasın diye bugün biz buradaydık”
Eren’in ardından DEDEF üyesi Kadir Koç’da söz alarak, “Bu hafta içinde Kadıköy’de Ermeni kilisesine Bursa’da cemevine saldırıldı. Bizede yaptırmadıkları basın açıklamasıyla yansımış oldu bu saldırılar. Başka 4 Mayıs’lar yaşanmasın diye bugün biz buradaydık. Bu ülkede “farklı” kesimlere yapılan saldırılarla, başka saldırılar, 4 Mayıs’lar olmasın diye haykıracaktık” dedi.
“Türkiye toplumu Dersim travmasından kurtulmalıdır”
Ardından kitle adına basın açıklamasını DEDEF üyesi Kadir Koç okudu. Koç, Beyoğlu Kaymakamlığı’nın yasak kararını kınadı. Koç, “Biz Tertelâ/Soykırıma maruz kalmış Dersimliler olarak demokratik, insani, hukuksal taleplerimiz için mücadele ediyoruz. 21. yüzyılda bu taleplere duyarsız kalan ve gündemine almayanlar durup düşünmelidirler. Türkiye Cumhuriyeti devleti ve hükümetleri Dersim Tertelâ’siyle bir an önce zaman kaybetmeden durup yüzleşmelidirler. Türkiye toplumu Dersim travmasından kurtulmalıdır” diye belirtti.
Dersim Tertelesi nedeniyle Türkiye Cumhuriyeti devletinin katliama maruz kalan Dersimlilerden özür dilemesini isteyen Koç, taleplerini şöyle sıraladı:
“–Elâzığ’da 1937’de idam edilen Sey Rıza ve arkadaşlarının mezar yerleri açıklanmalıdır.
–Dersim’de toplu katliam yerlerinde ki kemiklere DNA testleri yapılmalıdır. Zorla evlatlık verilen kayıp kızlarımızın/çocuklarımızın listesi açıklanmalıdır.
–Dersim ismi iade edilmelidir.
–Dersim’de bir insanl!k müzesi kurulmalı ve 4 Mayıs Tertele Anma Günü olarak kabul edilmelidir.
–Dersim’de katliam yerierine anıtlar dikilmelidir.
–Dersimlilerin dili, inancı, yaşam tarz coğrafyası üzerindeki baskı ve asimilasyon politikasına son verilmelidir.
–İbret aiınması için Dersim-38 dramı ortaokuldan itibaren fakültelere kadar tüm okulların tarih kitaplarına konulmalıdır.
–Katliam ve sürgünlerden dolayı yok olma sürecine giren Kırmancki/Zazaca dilinin yaşaması için gerekli tedbirler alınmalıdır.
-Şu anda Dersim’de yapılmakta olan ve yapılması planlanan, amacı Dersimi sular altına gömmek olan baraj ve HES’lere ve çevreye zarar veren siyanürle altın aranmasına, güvensizlik yaratan ‘kalekol’lara mevcut hükümet tarafından bir iyi niyet göstergesi olarak son verilmelidir.”
