Sivas: Sivas’ın Hafik ilçesine bağlı Beykonağı köyüne 14 Kasım 2018 de Emmioğlu Mer. Mad. A.Ş tarafından yapılması planlanan 201701200 ruhsat numaralı proje, Sivas Valiliğine sunularak onay istenmiş ve Valilik tarafından ÇED süreci başlatılmıştır. Daha sonra 12 Haziran 2019’da çıkan ÇED’in(Çevresel Etki Değerlendirmesi) ‘gerekli değil’ kararına ilişkin köy halkının ve yakın köylerde yaşayan halkın tepkisi oluşmuştur.
Doğal alan tahrip edilecek
Köylü, ÇED’in ‘gerekli değil’ kararının, alanda yeterli araştırma yapılmadan verildiğini, bölgenin doğal ve inançsal değerlerinin göz önünde bulundurulmadığını belirtiyor. Köylünün en büyük kaygısı ise tarımın, su kaynaklarının, hayvancılığın ve arıcılığın olumsuz etkilenmesi.
Geçimini köyde yapılan tarım, hayvancılık ve arıcılıktan kazanan köy halkı “Bizim burada bulunma gerekçemiz buranın doğası, suyu ve inanç merkezleridir. Bunların da elimizden alınması ve yahut tahrip edilmesi bizlerin burada bulunma gerekçemizin elimizden alınması anlamına gelir” diyor.
Planlanan mermer ocağı inanç merkezlerine tehdit
Proje, aynı zamanda yörede bulunan ve Pir Sultanın Abdal’ın musahibi olan Ali Baba Sultanın evlatlarından Ahı Sultanın ve Melek Dedenin türbesinin 200 metre yakınında bulunuyor. Bu türbe ve inanç mekânları köy halkı ve civar köyler tarafından yıl içerisinde yoğun bir ziyareti karşılamaktadır. Çoğu zaman kurban adakları yapılırken aynı zamanda birlik cemi ve her yıl yapılan kültür festivalleri de burada yapılmaktadır. Köylüler, küresel ısınmadan nasibini alan Orta Anadolu köylerinde son birkaç yıldır var olan içme suyu sorunun Beykonağı köyünde de baş gösterdiğini belirtiyor. Yapılması planlanan mermer ocağının da günlük 25-30 metreküp su kullanacağını ve bu suyun da köylünün sulama, tarım veya içme suyundan aktarılacağını belirtiyorlar.
Köylüler, köye ve Tozanlı vadisine aynı zamanda temiz havası ve doğasından dolayı birçok kişinin geldiğini ve yapılacak mermer ocağının köyün var olan bütün çehresini değiştireceğinden hem fikir. Mermer ocağının yayacağı toz ve pisliğin köyün yaşam alanlarını ve havasını etkileyeceğini vurgulayan köylüler, ocağın yapılmaması için ellerinden geleni yapacaklarını belirttiler.
Hafik ilçesinde bulunan tüm orman alanlarının %10’undan fazlasını içerisinde barındıran bu köyü daha fazla tanıtmak, doğal hayatını ve inanç merkezlerini korumak varken köylünün hiçbir yararına olmayan mermer ocağı yapılması yerel halkta tepkiye neden olmaktadır.
Mermer ocağı projesine dönük tepkiler sadece yerelde değil, başta İstanbul olmak üzere diğer şehirlerde yaşayan köylülerin de tepkisine yol açmıştır.
Gerçekleşen bu tepkiler sonrası Beykonağı Köyü Muhtarı Barış Çağlayan, tüzel kişilik olarak yürütmenin durdurulmasına yönelik açtığı dava da şu gerekçeler göze çarpmaktadır; “Sivas Valiliği ve Şehircilik İl Müdürlüğünün 11.06.2019 ve E. 11075 sayılı Çevre Etki Değerlendirmesi (ÇED) ‘Gerekli Değildir’ kararının; ocak işletilirken kullanılacak patlatıcıların ve bunun sonucunda oluşacak toz bulutlarının civarda yaşayan köy halkının sağlığı açısından telafisi mümkün olmayan zararlar oluşturacağı, ocağın 500 metre mesafesinde akan ve çevre köylerin hayvanlarının sulanmasında ve tarımsal alanda kullanılan Tozanlı Deresinin patlamalardan kaynaklı olarak yer altına çekileceği, dere suyunun ise toz bulutları ile kirleneceği, işletme alanı içerisinde ayrıca sit alanı niteliğinde ve turizm potansiyeline sahip oldukça büyük bir mağaranın mevcut olduğu yine alan içerisinde Ahi Sultan Asa Suyu ve Melek Dede Türbesi adında çevre köylerce değer verilen inançsal yapıların bulunduğu bu mekanlarda her yıl düzenli olarak kültürel faaliyetler kapsamında panayır düzenlendiği, ocağın faaliyetine geçmesi ile birlikte bu doğal ve kültürel varlıkların da yok olacağı, kültür turizm varlıklarının korunmaya alınması yönünde Kültür Turizm İl Müdürlüğüne yapılan müracaat çerçevesinde bu alanların çevre iller olan Samsun ve Tokat dahil olmak üzere turizm faaliyetlerine açık bir alan olduğuna dair raporlar hazırlandığı işletmenin orman bitki örtüsüne de zarar vereceği ileri sürülerek iptal ve yürütmenin durdurulması istenmektedir.”
Bu gerekçeler ve kaygılar üzerine Sivas İdare Mahkemesince dava açılan taraftan yani Sivas Valiliğinden 15 gün içerisinde savunmaya dönük dosyaların mahkemeye sunulmasına 25.06.2019 tarihinde oy birliğince karar vermiştir.
Köylünün bu mahkeme üzerinde yoğunlaştığı ve sonuçlarını olumlu beklemek istediklerini, aksi halde mermer ocağının yapılmasının doğal, kültürel ve insan sağlığı açısından olumsuz olacağını vurguladılar. Köy halkı tüm çevre örgütlerini ve Tozanlıda bulunan köy derneklerini ve federasyonlarını Mermer ocağına karşı sorumluluklarını yerine getirmeye çağırdı. Bu ocak sadece bizim köyümüze değil Tozanlı Deresinde bulunan tüm köylere zararı olacaktır denildi. Köy halkı birlik içerisinde dayanışma ile hareket edersek doğamızı suyumuzu, insan sağlığı ve inanç mekânlarımızı hiçe sayan bu mermer ocağının yapımına dur diyebileceklerini belirttiler.
