İstanbul’da yaşayan Nijeryalı mülteci Festus Okey, 20 Ağustos 2007 tarihinde gözaltında tutulduğu Beyoğlu Polis Merkezi’nde bir polis tarafından vurulmuş, ağır yaralı olarak kaldırıldığı hastanede hayatını kaybetmişti.
Ateş edilme mesafesini kanıtlayacak delil niteliğindeki kanlı gömleği ise hastanede kaybedilmişti.
Okey’i vuran polis Cengiz Yıldız hakkında dava açılmış ancak dava yıllarca sürüncemede kalmıştı. Sanık polis mahkeme tarafından 2011 yılında ‘taksirle öldürmek’ suçundan 4 yıl 2 ay hapis cezasına mahkum edilmesine rağmen hapse girmemişti.
Üye hakimlerden biri, sanığın ‘olası kastla öldürmek’ten 20 yıl ceza alması gerektiğini savunmuştu. Ardından da karar temyiz edilmişti.
Festus Okey’in avukatları yıllar süren çabalar sonucu Okey’in Nijerya’daki ağabeyi Tochukwu Gameliah Ogu’ya ulaşmayı başarmış, ancak Ogu’nun davaya müdahillik talebi reddedilmişti.
Gerekçe ise mahkemenin, Ogu’nun Okey ile akrabalık bağını gösteren DNA raporunu yetersiz bulmasıydı.
Üst mahkeme kararı bozdu, yeniden yargılama başladı
Üst mahkeme, 2018’in sonlarında Festus Okey’in ağabeyinin davaya katılmasını reddeden yerel mahkeme kararının bozarak, kimlik bilgisi ve DNA raporları alındıktan sonra karar verilmesi gerektiğine hükmetmişti.
2018’in Aralık ayında yeniden başlayan davada İstanbul 21. Ağır Ceza Mahkemesi, Okey’in Güney Afrika’da yaşayan annesi Love Ogu ve abisi Tochukwu Gameliah Ogu’dan alınan ve avukat Alptekin Ocak ve sanatçı Banu Cennetoğlu’nun getirdiği örneklerin Adli Tıp tarafından incelenmesine karar vermişti.
DNA testi sonucunda eşleşme sağlanırken, mahkeme de ailenin davaya katılma talebini kabul etmişti.
4 Kasım 2020 tarihinde yapılan duruşmada esas hakkındaki mütalaasını açıklayan savcı, sanık polisin “taksirle ölüme neden olma” suçundan 6 yıla kadar hapsini istemişti.
“Olası kastla öldürme” suçundan ceza verildi, ‘iyi hal indirimi’ uygulandı
Gazetecilerin alınmadığı duruşmada mahkeme başkanı, Anayasa Mahkemesi (AYM) kararını değerlendirdiklerini söyleyerek, duruşma savcısına mütalaayı değiştirmek isteyip istemediğini sordu. Savcı yeni mütalaaya ihtiyaç olmadığını savundu.
Okey ailesinin avukatı ise AYM kararını hatırlatarak, Festus Okey’in yaşam hakkının ihlal edildiğini ve etkili soruşturma yükümlülüğünün yerine getirilmediğinin dikkate alınması gerektiğini belirtti.
Verilen aranın ardından kararını açıklayan mahkeme heyeti, açıkladığı kararında “kasten öldürmek”ten katil polis Yıldız’a müebbet hapis cezası verdi.
Kastın şeklini “olası kast” olarak değerlendiren heyet, cezayı 20 yıla indirdi. Yıldız’a “iyi hal indirimi” de uygulayarak ceza 16 yıl 8 aya düşürüldü.
AYM ne karar vermişti?
Festus Okey’in avukatları, 2018’de Anayasa Mahkemesi’ne başvurmuşlardı.
Başvuruda, olaya ilişkin etkili ceza soruşturması yürütülmemesi nedeniyle yaşam hakkının, ölümle sonuçlanan şiddetin ırk temelli ayrımcılık saikiyle gerçekleştirilmesi nedeniyle yaşam hakkıyla bağlantılı olarak ayrımcılık yasağının ihlal edildiği belirtilmişti.
AYM İkinci Bölüm, 13 Ocak’ta yaptığı toplantıda, polis kurşunuyla ölen Festus Okey’in yaşam hakkının ihlal edildiğine karar vererek, aileye tazminat ödenmesine hükmetmişti.
Mahkeme, bazı kamu görevlileri hakkında yürütülen soruşturmada etkili ceza soruşturması yürütülmesi yükümlülüğünün ihlal edildiği ile ayrımcılık boyutuyla eşitlik ilkesinin ihlal edildiği iddialarını ise kabul edilemez bulmuştu.
